Фотосинтез

Фотосинтез (грек: φῶς — гэрэл ба грек: σύνθεσις — нэгэдэл) гээшэ ургамал гү,али бусад махабад, гэрэлэй энергиие (ехэбшэлэн наранай гэрэлые) химиин энерги болгон хубиргаха процесс юм. Фотосинтезээр болгоһон химиин энерги хожом тухайн махабадта тэжээл болон ашаглагдадаг. Химиин энергинь нүүрһэнтүрэгшын дабхар эһэл ба уһа хоёрһоо синтезировалһан нүүрһэн уһанай молекулэнүүдтэ (глюкозо гэхэ мэтэ) агуулагдадаг. Фотосинтезэй диилэнхи тохёолдолдо хүшэлтүрэгшэ дайбари бүтээгдэхүүн юм. Ехэнхи ургамал, ехэнхи уһанай ургамалнууд (замаг) ба цианобактеринүүд фотосинтезые ябуулна. Эдэ махабадые ниитэдэнь фотоавтотропууд гэжэ нэрлэдэг. Фотосинтез агаар мандалдахи хүшэлтүрэгшын хэмжээндэ шухала үүргэ гүйсэдхэжэ байгаад бүхыл органик нэгэдэл ба дэлхэй дээрэхи амидаралда хэрэгтэй диилэнхи энергиин эхэ һорболжо болоно.^[1]

Томьёолол

Фотосинтезэй үедэ ябагдаха химиин урбалые доорохи хилбаршуулһан тэгшэдхэлһээ хаража болоно:

6 CO_2(g) + 6 H₂O_(l) + фотон → C₆H₁₂O₆_(aq) + 6 O_2(g) + 6 H₂O_(l)

нүүрһэнтүрэгшын дабхар эһэл + уһан + наранай энерги → глюкозо + хүшэлтүрэгшэ + уһа

Зүүлтэ

↑ (Nov 2006) «Prokaryotic photosynthesis and phototrophy illuminated». Trends in Microbiology 14 (11): 488–96. doi:10.1016/j.tim.2006.09.001. PMID 16997562.

Холбооһон

Science Aid: Photosynthesis Архивировалһан 24 юһэ һара 2008 оной. Article appropriate for high school science
Liverpool John Moores University, Dr.David Wilkinson Архивировалһан 14 юһэ һара 2007 оной.
Metabolism, Cellular Respiration and Photosynthesis - The Virtual Library of Biochemistry and Cell Biology Архивировалһан 16 гурба һара 2005 оной.
Overall examination of Photosynthesis at an intermediate level
Overall Energetics of Photosynthesis

«Фотосинтез» үгүүлэл хадаа Википедидэ заатагүй байха 1000 эгээн шухала үгүүлэлнүүдэй нэгэн юм. Энэниие дэлгэрэнгы болгожо туһалалсажа хайрлыт!

[bryantfrigaard-1] (Nov 2006) «Prokaryotic photosynthesis and phototrophy illuminated». Trends in Microbiology 14 (11): 488–96. doi:10.1016/j.tim.2006.09.001. PMID 16997562.

[1]