Казахстан
Казахстан (хас. Қазақстан) — Астана ниислэлтэй Азиин улас. Түб Ази, тэрэ дотороо Дунда Азида Алтайһаа Каспи хүрдэг, багахан зай дурна Европодо харьяалагдадаг энтэй ехэ орон, дээрэ оршон байгаа 1992 ондо Нэгэдэмэл Үндэһэнэй Байгуулгада элэһэһэн бүрин эрхэтэ уласые Хасаг[5] (адли нэрэтэй бусад зүйлһөө илгажа Хасаг улас, хасагаар Qazaqstan, ородоор Казахстан) гэдэг.
| Бүгэдэ Найрамдаха Хасаг Улас Қазақстан Республикасы
Республика Казахстан | ||||||
|
||||||
| Түрын дуулалай нэрэ: Менің Қазақстаным → «Минии Хасаг орон» |
||||||
.svg) |
||||||
| Ниислэл | .svg){kind=small} Астана (0.7 сая) |
|||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Албан хэлэн | Хасаг (Үндэһэнэй хэлэн) Ород (Албан хэлэн) |
|||||
| Арад түмэн | 63.1% - Хасаг үндэһэтэн 23.7% - Ород үндэһэтэн 2.9% - Узбек үндэһэтэн 2.1% - Украиншууд 1,6% - Уйгур үндэһэтэн 1,4% - Татар үндэһэтэн 1,4% - Герман үндэһэтэн 1,2% - Солонгос үндэһэтэн 2.6% - бусад арад түмэн |
|||||
| Түрэ засаг | Бүгэдэ найрамдаха улас | |||||
| - | Юрэнхылэгшэ | Касым-Жомарт Токаев | ||||
| - | Юрэнхы сайд | Алихан Смаилов | ||||
| Уласай хурал | «Парламент» (Улсын Хурал) | |||||
| - | Дээдэ танхим | «Сенат» (Суулган) | ||||
| - | Доодо танхим | «Мажилис» (Хурал) | ||||
| Түүхэ | ||||||
| - | 1465 он | Хасаг ханлиг үүсэшэ нэгэдэһэн | ||||
| - | 1847 он | Хасаг ханлиг Ородһоо дууһан ниилүүлһэн | ||||
| - | 1936-12-26 | Зүблэлтэ Хасаг байгуулагдаһан | ||||
| - | 1991-12-25 | Бүрэн эрхэтэ Хасаг уласай эхлэл | ||||
| Дэбиcхэр газар | ||||||
| - | Бүхэлидөө | 2,724,900 км2 (9) | ||||
| - | Уһанай процент (%) | 1.7% | ||||
| Хүн зон | ||||||
| - | Тоосоо (2013) | 16,967,000 хүн[1] (61) | ||||
| ДНБ (ХАШТ) | 2012 оной тоосоо | |||||
| - | Бүгэдэ | $231.787 тэрбум[2] | ||||
| - | Нэгэ хүндэ | $13,892[2] | ||||
| ДНБ (Нэрлэһэн) | 2012 оной тоосоо | |||||
| - | Бүгэдэ | $196.419 тэрбум[2] | ||||
| - | Нэгэ хүндэ | $11,772[2] | ||||
| ОТББЭ (2008) | 28.8[3] (бага) | |||||
| ХХИ (2010) | 0.714[4] (сайн) (66) | |||||
| Мүнгэн тэмдэгтэ | [[Хасагай тенге ( )]] (KZT) |
|||||
| Сагай бүһэ | +6, +5 | |||||
| Интернет домэйн | латин .kz + кирилл .қаз | |||||
| Телефоной код | +7-6xx, +7-7xx | |||||
.svg)
Хасаг орон (Казахстан)-д тала хээрэ, тайга, хада хабсал, добо толгодо, мүнхэ саһата уула нуруу, үргэн гол мүрэн сүм бүридэһэн. Дэлхэйдэ 9-р байрта, далайда гаралгагүй уласуудһаа түрүүн байрые эзэлхээр томо – 2,724,900 км2 талмай бүхы нютаг дэбисхэртэй. Ород, Хитад, Хиргис, Узбек, Түркмен гэһэн табан оронтой 12,012 километр зурбаһаар хилэлээд 1,894 км газар Каспиин тэнгисые эмжэбэ.
|
Энэ богони үгүүлэлые утадхажа болоно. Энэниие дэлгэрэнгы болгожо Википеэдидэ туһалаарай. |
Зүүлтэ
Заһаха- ↑ "Monthly official estimate". Архивировалһан 1 найма һара 2013 оной. Eng.stat.kz.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 "Kazakhstan". International Monetary Fund.
- ↑ CIA World Factbook: Field listing Архивировалһан 13 таба һара 2009 оной., Distribution of family income – Gini index
- ↑ Human Development Report 2010. United Nations (2010).
- ↑ «Хасаг» гэдэг үгэнэй орондо «Казах», «Казак», «Казахстан», «Казакстан», «Хасаг улас гэжэ бэшэхэ боломжотой. «Хасаг» гэһэн хубилбар нэрэһэйн утга, хэрэглээг Хасаг үгүүлэлһөө, «-стан» дагабари тухай -стан үгүүлэлдэ дэлгэрэнгы бэшэһэн байна.