Бээжэн (хитадаар 北京 Běijīng, «хойто ниислэл») — Бүгэдэ Найрамдаха Хитад Арад Уласай ниислэл; уласайнгаа улас түрэ, соёл, болобсролой түб;[1] ямар нэгэн нэгжид (можо г.м) харьяалагддахгүй шууд уласай дооро байдаг дүрбэн хотын нэгэ.

Бээжэн хото
—  түб засагай харьяатан хото  —
хитадаар 北京市
Skyline of Бээжэн хото
Хитад орон дахи Бээжэн хотын нютаг
Хитад орон дахи Бээжэн хотын нютаг
Улас орон Хитад
Уласай хото Бээжэн
Хошуун мэтэ Нэрэ бүхы 16 дүүргэ, 2 шянь
Газар нютаг 16,808 км²
Газарай байса д.т.д 43.5 м
Хүн зон 2010 ондо 17,311,896 хүн
Нягтарал 1182 хүн/км²
Арад түмэн 96% - хитад, 4% - бусад
Нютагай олон Бээжэнгэйнхан
Намын дарга Гуо Жинлон
Хотын дарга Ван Аньшунь
Сагай бүһэ Бээжэнгэй саг (НЗНС+4)
Телефоной_код +57 10
Шууданай индекс 100000 — 102600
Автомашин 京A, C, E, F, H
京B (хүлэснэй унаа)
京G (хотоһоо гадуур)
京O (түрэ, сагдаа)
Сахим газар beijing.gov.cn (хитадаар)

Бээжэнгэй хүн зоной тоо хурсаар ургажа байгаа. 1953 онд 2.8 сая, 1982 онд 9.2 сая, 2000 онд 13.6 сая хүн амтай байсан бол 2010 онд 19.6 сая оршин суугчтай болсон.[2] Энэни уласдаа Шанхайн дараа, дэлхэйдэ эхэнэй 10-т багтаха ехэ тоо юм.

Оршин сагта ямаршье хэлэн байһан энэ хотын нэрэ доорохо хоёрын нэгэндэ хамаарна.

  1. англи: Beijing, хас. Бейжің, солонгосоор 베이징 be-i-jing гэхэ мэтээр жишээлжэ болохо хитад хэлэнэй умарда аялгууг баримталһан хэлбэр байдаг. 北京-г пинь-инь галиг (1982 онһоо)-аар Běijīng («хойто ниислэл») гэнэ. 北 běi - «хойто», 京 jīng - «ниислэл» гэхэ хоёр дүрһэ үзэг юм. Монгол хэлэнээ Бээжэн,   гэжэ хэбшин тогтоһон үүндэ багтана.
  2. француз: Pékin, ород: Пекин, англи: Peking гэхэ мэтэ адлихан 北京 гэжэ бэшэдэгшье урда нютагай аялгууда тулгуурилһан ДИУ-ын үедэ (1912 он) зохёогдоһон галигһаа тухайн хэлэндэ анха ороһоноороо үлэжэ хосорһон хэлбэри юм.

Дээрэхи оршон сагай нэрые олохоһоон урда олон нэрэтэй байһан. Уласай ниислэл болһон X зуунһаа эхилэн тоосоно. 938 онһоо Хитан уласай 南京 Нань-жин «урда ниислэл», 1122 онһоо үсөөхи жэл Сүн уласай 燕山 Янь-шан, 1153 онһоо Алтан уласай 中都 Жүндү «дунда ниислэл», 1271 онһоо Юань уласай 大都 Да-ду «ехэ балгаһан/ниислэл» (монголшуудай хубида Дайду[3]). Энэ үедэ жуулшин Марко Поло хотын нэрые Cambuluc (магадгүй «хан балгаһа») гэжэ тэмдэглэһэн байдаг. Дээрэхэ нэрс сүм хитад ханзынха тул шууд үнэмшихэд баһа лэ бэрхэ юм. 1368 онһоо 北平 Бэй-пин «хойтын амар түбшин», 1403 онһоо одоогынхоо нэрые Мин улас, Чин уласай үеые дамжин, 1928 онһоо ДИУ-ын үедэ дахин Бэйпин нэрэтэй болһон боло эсэстээ 1949 онһоо БНХАУ байгуулагдахад одоогынхоо нэрые эргэн оложээ.

Засаг захиргаанай хубаари

Заһаха
Газарай зураг дүүргэ/шянь Ханзы Хүн зон
(2010)[4]
Талмай
(км²)
Нягтарал
(нэгэжэ км²-т)

 

Дунчен
Шичен
1. Шижиншань
Чаоян
Хайдянь
Фентай
1
Ментоугоу
Фаншань
Тунжоу
Шуньи
Чанпин
Дашин
Пингу
Миюнь
Янчин
Хуайроу
Дунчен дүүргэ 东城区 919,000 40.6 22,635
Шичен дүүргэ 西城区 1,243,000 46.5 26,731
Чаоян дүүргэ 朝阳区 3,545,000 470.8 7,530
Хайдянь дүүргэ 海淀区 3,281,000 426.0 7,702
Фентай дүүргэ 丰台区 2,112,000 304.2 6,943
Шижиншань дүүргэ 石景山区 616,000 89.8 6,860
Тунжоу дүүргэ 通州区 1,184,000 870.0 1,361
Шуньи дүүргэ 顺义区 877,000 980.0 895
Чанпин дүүргэ 昌平区 1,661,000 1,430.0 1,162
Дашин дүүргэ 大兴区 1,365,000 1,012.0 1,349
Ментоугоу дүүргэ 门头沟区 290,000 1,331.3 218
Фаншань дүүргэ 房山区 945,000 1,866.7 506
Пингу дүүргэ 平谷区 416,000 1,075.0 387
Хуайроу дүүргэ 怀柔区 373,000 2,557.3 146
Миюнь шянь 密云县 468,000 2,335.6 200
Янчин шянь 延庆县 317,000 1,980.0 160

Өнгө бүрийн тайлбар

Зураг

Заһаха
 
Бээжэн телевизийн цамхгаас авсан Бээжэн хотын дэлгэмэл зураг (2009)

Мүн үзэхэ

Заһаха

Мэдэгдсэн сурвалж

Заһаха
  1. "Beijing", The Columbia Encyclopedia (6th ed.), 2008, <http://www.encyclopedia.com/topic/Beijing.aspx> 
  2. Communiqué of the National Bureau of Statistics of People's Republic of China on Major Figures of the 2010 Population Census. National Bureau of Statistics of China.
  3. Denis Twitchett, Herbert Franke, John K. Fairbank, in The Cambridge History of China: Volume 6, Alien Regimes and Border States (Cambridge: Cambridge University Press, 1994), p 454.
  4. 北京市2010年第六次全国人口普查主要数据公报. the original on 2011-10-04 үдэрһөө архивлагдаһан. 2013-11-29 үдэртэ хандаһан.

Гадаада холбооһо

Заһаха

Зүүлтэ

Заһаха