Сагаан эдеэн
Сагаан эдеэн — малай һү элдэб аргаар буйлуулжа бэлдэһэн хоол юм.[1] Һүн бүтээгдэхүүн гэдэгынь үнеэн, һарлаг, хонин, ямаан, энгэ, гүү зэргэ амитадай һүөөр хэдэг хүнэһэнэй зүйлые хэлэнэ. Ехэбшэлэн үндэр элшэлиг бүхы, эһэлдэһэн бүтээгдэхүүн байдаг.
Монголшуудай табан хушуу малайхигаа һүн, һаамые түрэл бүриин аргаар болбосоруулан хэһэн янза бүриин хүнэһэнэй бүтээгдэхүүниие хэлэнэ. Гүүнэй һүөөр айраг эһэлдэнэ. Эхын һүниие орложо шадаха түрэл бүриин амин дэмээр баялиг гүүнэй һүниие түрэл бүриин үбшэн анагааха, дархалаае һайжахуулхад нэгэ һайн гэжэ үргэн хэрэглэдэг. Энгэнэй һүөөр айраг, сэгээ эһэлдэхэһээ гадна сай һүлэжэ, аарсан бусалгажа, ааруул табидаг. Үхэрэй һүөөр сай һүлэжэ, үрэм, сүсэгы зөөхэй гаргажа, ааруул табижа, бисалаг шахажа, тараг бүрижэ эдидэг. Һүн бүтээгдэхүүниинь кальцяар баялиг ушар хүүгэдэй ехэдхэлгэ хүгжэлтэндэ һайн, ааруулынь шүдэнэй бата бэхэ шанарые һайжаруулдаг, шүдэн соорохо үбшэнһөө һэргылдэг ушар монголшууд хүнэһэндээ үргэн хэрэглэжэ ерэһэн. Хонин, ямаанай һүөөр тараг бүрижэ, сай һүлэжэ, ааруул табидаг.
Һүн бүтээгдэхүүнэй түрэлнүүд
Заһаха- Һүн (Арюудхажа халдабаригүйжүүлһэн, тоһолигой хэмжээе стандартда ниисүүлһэн, Streptococcus lactis болон Leuconostoc citrovorum бактеринуудые нэмэһэн, химиин аргаар найралгые өөршэлһэн зэргэ)
- Зөөхэй
- Сүсэгы
- Шара тоһон
- Сагаан тоһон
- Айраг
- Тоһон
- Хоймог
- Хүрэнгэ
- Үнжэгэн
- Шанаһан зөөхэй
- Үрмэн
- Ээзгэй
- Хусам
- Бисалаг
- Ааруул
- Айрһан
- Сэгээ
- Хурууд
- Тараг
- Ээдэм
- Аарсан
Зүүлтэ
Заһаха- ↑ Бабуев С.Д., Бальжинимаева Ц.Ц. (2004) Буряад зоной урданай hyyдал байдалай тайлбари толи. Улаан-Үдэ: «Бэлиг» хэблэл. 97 х.
- Молочные продукты // Большая советская энциклопедия : в 30 т. / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.