Орос-Япон дайн
Орос-Япон дайн (японоор 日露戦争, にちろせんそう, ород: Русско-японская война, 1904 оной 2 һарын 8 – 1905 оной 9 һарын 5) — Оросой эзэнтэ гүрэн, Японой эзэнтэ гүрэнэй Манжуур, Солонгостохи империалис ашаг һонирхолой зүршэлдөөнһөө боложо гараһан дайн юм. Дайнай гол үйлэ ажалалга Урда Манжуур, илангаяа Ляодунгай хахад арал, Мүгдэнгэй оршом, мүн Солонгос, Японой оршом, Шара тэнгисэй уһанда ябагдаба.
| Орос-Япон дайн | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Дээдэ талада: Оросой байлдаанай хүлэг онгосо Паллада Порт-Артурай оршомдо добтолгоондо орожо байгаа Зүүнһээ часын зүү дахабал: Японой ябаган сэрэгүүд Ялу голые гаталжа байна, Орос морин сэрэгүүд Мүгдэндэ, Оросой байлдаанай хүлэг онгосо Варяг ба буута хүлэг онгосо Кореец Инчхондо, Оросой сэрэгүүд Порт-Артурта Японой ами үрэгдэһэн сэрэгүүдэй дэргэдэ. | |||||||||
| |||||||||
| Байлдагша таланууд | |||||||||
.svg){kind=small} Оросой эзэнтэ гүрэн Черногори |
.svg){kind=small} Япон эзэнтэ гүрэн
| ||||||||
| Ударидагшад | |||||||||
.svg){kind=small} II Николай эзэн хаан Алексей Куропаткин Степан Макаров† Зиновий Рожественский
|
 Мэйдзи эзэн хаан Ояма Ивао Того Хэйхатиро
| ||||||||
| Хохирол | |||||||||
| 31,458 алагдаһан | 58,812 | ||||||||
Ородууд тэнгисэй сэрэг, худалдаан наймаанай зорилгоёо хангахын тулада Номгон далайда гараха, үбэл хүлдэдэггүй порттой болохые үргэлжэ хүсэһээр ерэһэн. Тэдэнэй Номгон далайда гараха гол гараса Владивосток миин лэ зунда ашаглаха боломжотой байһан ушар, Порт-Артур жэлэй турша ашаглагдадаг боомто абаба. Япон-Цин дайнай һүүлдэ 1903 онһоо Оросой хаанта засаг, Японой таланууд үрэ дүнгүй хэлэлсээрнүүд хэжэ байгаа. Японшууд өөһэдын Солонгостохи нүлөөгөө хадагалхын тулада дайниие һунгаһан. Ородуудшье дотоодо хэдэ хэдэн удаа томо хэмжээнэй ажал хаялта гараад байһан тула дайн засагай газарта эсэргүү хандалгые джингоис патриотис үзэл рүү шэглүүлжэ шадана гээд бодожо байгаа.[1]
Дэлхэй дахинай таамаглаагүй ябадал боложо, үндыжэ байһан японшууд мангад хүсэндэ эсэргүү дараалһан илалтанууд байгуулһан юм. Тэдэ илалтань Зүүн Азидахи хүсэнэй харисааниие эрид хубилагдажа, Япониие дэлхэйн табсанда мүр зэргэсэн алхаха болоһониие элидхэһэн ябадал байгаа. Дайнда илагдаһан ябадалынь Орос эзэнтэ гүрэниие илзарһан засагай газарта эсэргүү үргэн олониие хамарһан тэмсэл хүргэжэ, Оросой 1905 оной хубисхал гараһан бэлэй.
Тус дайн 1905 оной 9 һарын 5-да Портсмутай хэрээгээр дүүргэбэ. Дайнай үрэ дүндэ Солонгосой хахад аралда Японой хиналта тогтоһон ба Сахалин аралай урда хэһэг, Урда Манжуурай түмэр замые Япон мэдэлдээ абаһан байгаа.
Зүүлтэ
Заһаха- ↑ Tolf, Robert W. (1976). The Russian Rockefellers: the saga of the Nobel family and the Russian oil industry. Stanford, Calif. : Hoover Institution Press, Stanford University. ISBN 978-0-8179-6581-5.