Бэлгын замай халдабаритай үбшэн

Бэлгын замай халдабаритай үбшэнүүд (мүн хүйтэн үбшэн, венерическэ үбшэн) — бэлгэ замаар дамжаха халдабаринууд юм. Эдэ үбшэнүүд мүнөөдэр эгээн түгээмэл тохёолдохо халдабарита үбшэнүүдэй тоондо орожо байна. Хамгаалалтагүй бэлгын хабиталай үедэ хүнһөө хүндэ бэлгын замаар (умай хоолойгоор, сэхэ гэдэһээр, амаар зэргэ бүхы түрэлэй бэлгын хабиталай үедэ хамгаалалта хэрэглээгүй бол) дамжадаг халдабаринуудые тобшоор БЗДХ (ород: ЗППП, англи: STD) гэжэ нэрлэдэг.

Тэрэ эхэнэр сэбэр харагдажа болодогшье һаа...

Тиимэшье һаа, бэлгын замай халдабаритай үбшэнүүдэй дамжаха зам ганса хамгаалалтагүй бэлгын хабитал бэшэ. БЗДХ баһа халдабаритай эхэһээ хүүгэдтэ (жэрмэһэн үедэ урагт, түрэхэ ябасада, түрэһэнэй дараа хүхэнэй һүгөөр дамжан халдабарилна), халдабаритай шуһан, шуһан бүтээгдэхүүн һэлбүүлхэ, халдабаритай шэнгэнээр бидагдаһан зүү, шприц зэргэ эмнэлигэй багажа хэрэгсэлээр тус тус дамжан халдабарилна.

Һанаатай халдуулга Россин гүрэндэ гэмтэ хэрэг байна.

Классификаци

Нянгай халдабари

• Тэмбүү (сифилис): энэнь сэбэр газаахи үбшэн. Санхигар трепонемагаар үүсхэгдэнэ. Тэмбүүнь XV зуунай үедэ анха бүридхэгдэһэн.
• Заг хүйтэн (гонорея): гонореянь эгээн ехэ тархаһан газаахи үбшэнэй тоондо ородог. Кофегай үрэтэй адлитай гонококк гэдэг бактеряар үүсхэгдэдэг.
• Газаахи лимфогранулематоз: Ази, Африкын зарим орондо үргэн тархаһан байдаг. Хламидиин онсогой хобор түрэлөөр үүсхэгдэдэг.
• Зөөлэн шанкр: энэнь Диокрей-Крефтинг-Уннын стрептобацилл нэрэтэй үүсхэгшээр үүсхэгдэдэг. Тайландта хамагай үргэн тархаһан гэжэ үзэдэг.
• Донованоз: халуун орондо их тархаһан болоод Донованай бэенсэрээр үүсхэгдэдэг. Энэ үбшэнэй халдабаритай хүнтэй бэлгын хабитал хээд 1-50 хубиин магадлалтайгаар халдабари абадаг.
• Хламидоз: эгээн түгээмэл тархаһан бэлгын халдабари. Эсэй дотор шэмэгшэлэгшэ хламидяар үүсхэгдэдэг.
• Микоплазмоз: энэнь хярзанда байрлаха бактери, мөөгэнсэр, вирус зэрэгэ бэшэл бэетэнүүд дундаһаа үүсхэгдэдэг. Зарим мэргэжэлтэнүүд тодорхой нүхэсэлдэ бусад бэшэл бэетэнүүдтэй хабсаржа үрэбсэлтэ үбшэные үүсхэдэг нүхэсэлдэ эмгэг түрэгшэд гэжэ үзэдэг.
• Уреаплазмоз: 1998 онһоо бэлгын замай халдабаринуудай жагсаалтада ороһон.
• Гарднереллез. Умай хэбиин бэшэл оршон хубилагдаһан үедэ гарднереллын түрэлэй бактеринууд ехээр үржэһэнээр үүсхэдэг. Бэлгын хабитагшаа олон һолидог эмэгтэйшүүд энэ үбшэнөөр хамагай ехэ үбдэдэг.

Вирусай халдабари

• Цитомегаловирусай халдабари: 1956 ондо нээгдэһэн. Энэ үбшэн ехэбшэлэн шэнжэ тэмдэггүй ябагдаха ба дархалаа һуларһан хүнүүдтэ халууржа толгой үбдэн элирдэг.
• Трихомониаз: Шилбүүртэй груша хэлбэриин умайн трихомонада гэжэ эгэл бэетэнээр үүсхэгдэдэг. Ехэбшэлэн умайгаар хэгдэһэн бэлгын хабиталай үедэ халдабарилдаг.
• Бэлэг эрхэтэнэй герпес (хомохой): Хомохой үүсхэгшэ вирусаар үүсхэгдэдэг. Наһанда хүрэгшэдэй 20% элирдэг.
• Папилломавирусай халдабари. Хурса үзүүртэ кондилом гү, али бэлгын үү үүдэжэ элирдэг. XIX зуунда вирусаар үүсхэгдэдэг болохые гэжэ бодоһон.
• ДОХ-ой халдабари (СПИД). Дархалалай Олдомол Дутагдалай Хама шэнжэ (ДОХ)-ые үүсхэнэ.

Мөөгэнсэрэй халдабари

• Кандидоз: энэ үбшэниинь гурил эсгэхэ хүрэнгэтэй адли, нүхэсэлтэ эмгэг түрэгшэ мөөгэнсэрөөр үүсхэгдэнэ.

Холбооһон

• Энэ хуудаһан Бэлгын замай халдабаритай үбшэн гэһэн Викимедиа сангай ангилал холбооһотой.
• Бэлгын замай халдабаритай үбшэн at the Open Directory Project

• CDC Sexually Transmitted Diseases Treatment Guidelines, 2010
• STD photo library Архивировалһан 21 долоо һара 2010 оной. at Dermnet
• UNFPA: Breaking the Cycle of Sexually Transmitted Infections at UNFPA
• Sexually Transmitted Infections Архивировалһан 17 гурба һара 2010 оной. from the National Institute of Allergy and Infectious Diseases
• STDs In Color: Sexually Transmitted Disease Facts and Photos
• [1]: Sexually transmitted diseases in the U.S.