Сун улас

Сун улас (Хитад: 宋朝; пиньинь: Sòng Cháo) — Хитадта тогтон байһан табан улас арбан ханлигуудай үеэ түгэсэн Хитадые нэгэдхэжэ 960 онһоо 1279 он хүрэтэр Ехэ Юань Уласта унагааха хүрэтэр тогтониһон эзэнтэ гүрэн юм.

Сун улас 大宋 / 宋朝
Эзэнтэ гүрэн
← 960 — 1279 →
Чжэнхэ түрүү жэлдэ (1111 он) Сунгай газар
Ниислэл	Бяньцзин (1368–1644) Линьань (1403–1644)
Хэлэн(үүд)	Хитад хэлэн
Шажан	Күнзын һургаал
Газар нютаг	2 800 000 км² (1111 он)
Засаглалай хэлбэри	Эзэн хаанай засаг
Обог удам	Чжао (趙)
Эзэн хаан
- 960 — 976	Сунгай Тай-цзу (түрүүшын хаан)

Сун уласай түүхые хоёр үе болгон тэмдэглэнэ. Хойто Сун (хитадаар 北宋, 960–1127) гэжэ үедэ Бяньцзинда (мүнөөгэй Кайфын) ниисэллэжэ, бүхы Хитад үндэһэтэн захиржа байгаа. Хожом хойто нютагаа Алтан уласта алдан Хүхэ мүрэнэй урда Линьаньда (мүнөөгэй Ханьчжоу) ниислэлһэнһээ хойшо үеэ Урда Сун (хитадаар 南宋, 960–1127) гэжэ тэмдэглэнэ.

Сун уласай үедэ хэрэглэгдэһэн саарһан мүнгэн, байнгын уһан сэрэгэй флот, хойто зүгые зааха луужин, дари зэргэ Дэлхэйн түүхэдэ түрүүшынхие зохёогдонхой. Эдэй засаг, хүдөө ажахы, дабһанай ба уула уурхайн аралжаан, гадаада болон дотоодо наймаан хүгжэбэ. Соёлой талаар Чжу Сиин Күнзын һургаалай гүн ухаан бии болонхой.

Сун уласай үндэһэлэгшэ Чжао Куанинь жанжан «Табан уласай үеын» (五代十国) дайсадаа усадхажа хидан Ляо улас, Баруун Ся ба Наньчжао гадна хойто урда Хитадые заһажа эхилээ. Чжао Куаниниин загаламжагша Тай-цзунгай (976-997) үедэ Хитадые нэгэдхэхэ үйлэ ябаса үргэлжэлээ. Хариншье һаа эзэнтэ гүрэн хойто нүүдэлшэ хүршэнүүдтэй тэмсэжэ илагдаһанай һүүлдэ илагдаба.

XII зуун жэлдэ зүршэд Хойто Хитад добтолжо эзэлээд, Алтан уласые байгуулна. 1127 ондо зүршэд Кайфынгые эзэлжэ Хүхэ мүрэниие дабаба. Сунгай эзэн хаашуулай ордон Урда Хитадта зөөжэ Линьань ниислэл хото болобо. Сун улас Хуайхэ мүрэнэй болотор Хойто Хитадые үгэжэ жэл бүри алба түлөө. Сун улас 1279 ондо Ехэ Монгол Уласай үгы болобо.