Далай лама

Далай лама (Далай Багша, түбэдөөр ཏཱ་ལའི་བླ་མ་, Вайли: ta la’i bla ma) Түбэд ороной һэтэгэгшэ Богдо Зонхобын үүдхэһэн Бурханай шажанай буянай ёһой (Шара шажанай) тэргүүн юм.

Гэндэн Дуб, 1-р Далай Лама

1578 ондо Түмэдын Алтан хан Түбэдын гэлүгба ёһын гурба дугаар тэргүүн Содномжамсой Хүхэ-Нуурда уулзажа, түүнда "Далай лама" хэмээхэ нэрые анха үргэмжэлбэ. Түүнһээ хойшо Далай лама тэргүүтэй гэлүгбын ёһо бусад урусгалуудһаа элүү зонхилон дэлгэрэһэн болоод Далай ламань Түбэд болон Монголшуудай дундэ амид Бурхан хэмээн дээдлэгдэһээр дүрбэн зуун жэл үлүү боложо бай юм.

Одоое Арбан дүрбэдүгээр Далай Лама 1959 онһоо хойшо Энэдхэг уласай Дарамсала хотодо амидаржа байна.

Далай Ламанар

	Нэрэ	Ами	Хааншалал	Түбэд хэлэн/Уайли транслитераци	Хятад транслитераци	Бусад транслитераци
1.	1-р Далай Лама Гэндэн Дуб	1391—1474	×	түбэдөөр དྒེ་འདུན་འགྲུབ་ dge ‘dun ‘grub	Gêdün Chub	Gedün Drup, Gendun Drup
2.	2-р Далай Лама Гэндэн Жамсо	1475—1541	×	түбэдөөр དགེ་འདུན་རྒྱ་མཚོ་ dge ‘dun rgya mtsho	Gêdün Gyaco	Gedün Gyatso, Gendün Gyatso
3.	3-р Далай Лама Содном Жамсо	1543—1588	1578—1588	түбэдөөр བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོ་ bsod nams rgya mtsho	Soinam Gyaco	Sönam Gyatso
4.	4-р Далай Лама Ёнтан Жамсо	1589—1616	[?]	түбэдөөр ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་ yon tan rgya mtsho	Yoindain Gyaco	Yontan Gyatso
5.	5-р Далай Лама Лубсан Жамсо	1617—1682	1642—1682	түбэдөөр བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་ blo bzang rgya mtsho	Lobsang Gyaco	Lobzang Gyatso, Lopsang Gyatso
6.	6-р Далай Лама Жанян Жамсо	1683—1706	[?]-1706	түбэдөөр ཚང་དབྱངས་རྒྱ་མཚོ་ tshang dbyangs rgya mtsho	Cangyang Gyaco
7.	7-р Далай Лама Галсан Жамсо	1708—1757	1751—1757	түбэдөөр བསྐལ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་ bskal bzang rgya mtsho	Gaisang Gyaco	Kelsang Gyatso, Kalsang Gyatso
8.	8-р Далай Лама Жамбал Жамсо	1758—1804	1786—1804	түбэдөөр བྱམས་སྤེལ་རྒྱ་མཚོ་ byams spel rgya mtsho	Qambê Gyaco	Jampel Gyatso, Jampal Gyatso
9.	9-р Далай Лама Лундок Жамсо	1806—1815	(1808—1815)××	түбэдөөр ལུང་རྟོགས་རྒྱ་མཚོ་ lung rtogs rgya mtsho	Lungdog Gyaco	Lungtog Gyatso
10.	10-р Далай Лама Сультим Жамсо	1816—1837	—	түбэдөөр ཚུལ་ཁྲིམ་རྒྱ་མཚོ་ tshul khrim rgya mtsho	Cüchim Gyaco	Tshültrim Gyatso
11.	11-р Далай Лама Хайдуб Жамсо	1838—1856	1844—1856	түбэдөөр མཁས་གྲུབ་རྒྱ་མཚོ་ mkhas grub rgya mtsho	Kaichub Gyaco	Kedrub Gyatso
12.	12-р Далай Лама Тинлэ Жамсо	1856—1875	[?]	түбэдөөр འཕྲིན་ལས་རྒྱ་མཚོ་ ‘phrin las rgya mtsho	Chinlai Gyaco	Trinle Gyatso
13.	13-р Далай Лама Тубдэн Жамсо	1876—1933	1895—1933	түбэдөөр ཐུབ་བསྟན་རྒྱ་མཚོ་ thub bstan rgya mtsho	Tubdain Gyaco	Thubtan Gyatso, Thupten Gyatso
14.	14-р Далай Лама Данзан Жамсо	1935 —	1950 —	түбэдөөр བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ་ bstan ‘dzin rgya mtsho	Dainzin Gyaco

Холбооһон

• Далай лама - Албан ёһой веб сайт