Далайн ван
Далайн ван (хитадаар 海王星 «Далайн ван одон»; тэмдэг: ) — наранай аймагай наймадахи гараг юм. Хэмжээрээ дүрбэдэхи томо, массаараа гурбадахи томодо тоосогдоно. Далайн вангиинь хажуу дахи нягта арай багатай тэнгэриин ван гарагһаа үлүү, дэлхэйһээ 17 дахин ехэ массатай. Тус гарагынь нараные ойролсоогоор 30.1 а.н. зайнда тойроно. Тэнгэриин ван гарагай орбита бага зэрэг өөршэлэгдэжэ байһаные үндэһэлэн 1846 оной 9 һарын 23-нда нээгдэһэн[1] далайн ван гарагынь ажаглалтаар буса математика тоосоогоор олдоһон анханай гараг болоо. Энэ үедэ мүн хамагай томо дагуур болохо Тритон нээгдэһэн байна. Далайн ванда ошоһон ганса замбулиинай хүлэгынь 1989 оной 8 һарын 25-нда ошоһон Вояджер 2 байба.
Вояджер 2 хүлэгһөө абаһан Далайн вангай зураг |
|||||||||||||||||||||
Нээлтэ
| |||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Нээһэн хүн | Урбэйн Ле Верриер Жон Кауч Адамс Иоханн Готтфрид Галле |
||||||||||||||||||||
Нээһэн огноо | 1846 оны 9 сарын 23[1] | ||||||||||||||||||||
Эрин J2000 | |||||||||||||||||||||
Апоцентр | 4,553,946,490 км 30.44125206 а.н. |
||||||||||||||||||||
Перицентр | 4,452,940,833 км 29.76607095 а.н. |
||||||||||||||||||||
Ехэ хахад тэнхэлиг | 4,503,443,661 км 30.10366151 а.н. |
||||||||||||||||||||
Экцентриситет | 0.011214269 | ||||||||||||||||||||
Орбитын үе | 60,190[4] өдөр 164.79 жил |
||||||||||||||||||||
Үзэгдэхэ орбитын үе | 367.49 өдөр[5] | ||||||||||||||||||||
Дундажа орбитын хурдан | 5.43 км/с[5] | ||||||||||||||||||||
Дундажа гажалта | 267.767281° | ||||||||||||||||||||
Хазайлта | 1.767975° (Эклиптикт) 6.43° to (Нарны экваторт) 0.72° (Тогтмол хавтанд)[6] |
||||||||||||||||||||
Үгһэгшэ уулзабарай уртараг | 131.794310° | ||||||||||||||||||||
Перицентрай аргумент | 265.646853° | ||||||||||||||||||||
Дахуул | 13 | ||||||||||||||||||||
Физик шэнжэ шанар
| |||||||||||||||||||||
Экваторын радиус | 24,764 ± 15 км[7][8] 3.883 дэлхий |
||||||||||||||||||||
Туйлай радуис | 24,341 ± 30 км[7][8] 3.829 дэлхий |
||||||||||||||||||||
Хабтагайжэлтэ | 0.0171 ± 0.0013 | ||||||||||||||||||||
Гадаргай талбай | 7.6408X109 км²[4][8] 14.98 дэлхий |
||||||||||||||||||||
Эзлэхүүн | 6.254X1013 км³[5][8] 57.74 дэлхий |
||||||||||||||||||||
Масса | 1.0243×1026 кг[5] 17.147 дэлхий |
||||||||||||||||||||
Дундажанягташал | 1.638 г/см³[5][8] | ||||||||||||||||||||
Экваторай гадаргуугай гравитациин хүсэн | 11.15 м/с²[5][8] 1.14 g |
||||||||||||||||||||
Сансрын хоёрдугаар хурдан | 23.5 км/с[5][8] | ||||||||||||||||||||
Экватортахи эрьехэ үе |
0.6713 өдөр[5] 16 цаг 6 мин 36 сек |
||||||||||||||||||||
Экваторай эрьелтын хурдан | 2.68 км/с 9,660 км/цаг |
||||||||||||||||||||
Тэнхэлигэй хазайлта | 28.32°[5] | ||||||||||||||||||||
Хойто туйлай баруун мандалта | 19цаг 57мин 20сек[7] | ||||||||||||||||||||
Хойто туйлай хэлбылтэ | 42.950°[7] | ||||||||||||||||||||
Албедо | 0.290 (бонд) 0.41 (геом.)[5] |
||||||||||||||||||||
Гадаргуугай темп. 1 бар түвшин 0.1 бар (10 кПа) |
| ||||||||||||||||||||
Үзэгдэхэ гэрэлтүүлгэ | 8.0 -с 7.78[5][9] | ||||||||||||||||||||
Үнсэгэй диаметр | 2.2″–2.4″[5][9] | ||||||||||||||||||||
Агаар мандал[5]
| |||||||||||||||||||||
Өндрийн хуваарь | 19.7 ± 0.6 км | ||||||||||||||||||||
Бүтэсэ |
|
||||||||||||||||||||
Зүүлтэ
Заһаха- ↑ 1,0 1,1 Hamilton, Calvin J. (August 4, 2001). Neptune. Views of the Solar System. 2007-08-13 үдэртэ хандаһан.
- ↑ Yeomans, Donald K. (July 13, 2006). HORIZONS System. NASA JPL. 2007-08-08 үдэртэ хандаһан.—At the site, go to the "web interface" then select "Ephemeris Type: ELEMENTS", "Target Body: Neptune Barycenter" and "Center: Sun".
- ↑ Orbital elements refer to the barycentre of the Neptune system, and are the instantaneous osculating values at the precise J2000 epoch. Barycentre quantities are given because, in contrast to the planetary centre, they do not experience appreciable changes on a day-to-day basis from to the motion of the moons.
- ↑ 4,0 4,1 Munsell, K.; Smith, H.; Harvey, S. (November 13, 2007). Neptune: Facts & Figures. NASA. 2007-08-14 үдэртэ хандаһан.
- ↑ 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 5,10 5,11 5,12 5,13 5,14 Williams, David R. (September 1, 2004). Neptune Fact Sheet. NASA. 2007-08-14 үдэртэ хандаһан.
- ↑ The MeanPlane (Invariable plane) of the Solar System passing through the barycenter (2009-04-03). the original on 2009-04-20 үдэрһөө архивлагдаһан. 2009-04-10 үдэртэ хандаһан. (produced with Solex 10 Архивировалһан 24 таба һара 2015 оной. written by Aldo Vitagliano; see also Invariable plane)
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 P. Kenneth, Seidelmann; Archinal, B. A.; A’hearn, M. F. et al. (2007). «Report of the IAU/IAGWorking Group on cartographic coordinates and rotational elements». Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy (Springer Netherlands) 90: 155–180. doi:10.1007/s10569-007-9072-y. Проверено 2008-03-07.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 Refers to the level of 1 bar (100 kPa)
- ↑ 9,0 9,1 Espenak, Fred (July 20, 2005). Twelve Year Planetary Ephemeris: 1995–2006. NASA. the original on 2012-12-05 үдэрһөө архивлагдаһан. 2008-03-01 үдэртэ хандаһан.
Наранай аймаг | ||||||||
|