Танзани, албан ёһоор Бүгэдэ Найрамдаха Нэгэдэһэн Танзани Улас (Суахили: Jamhuri ya Muungano wa Tanzania) — Зүүн Африкада хойто зүгтэ Кени, Угандатай, баруун зүгтэ Руанда, Бурунди, Бүгэдэ Найрамдаха Арадшалһан Конго Уластай, урда зүгтэ Замби, Малави, Мозамбик уластай хилэлэн оршодог. Зүүн талаараа Энэдхэгэй далайгаар хүрээлэгдэһэн.

Бүгэдэ Найрамдаха Нэгэдэһэн Танзани Улас
Jamhuri ya Muungano wa Tanzania (Суахили)
Түрын туг Түрын һүлдэ
Уряа: "Uhuru na Umoja" (Суахили)
(Эрхэ сүлөө, эб нэгэдэл)
Түрын дуулалай нэрэ:
"Mungu ibariki Afrika"
"Африкые бурхан адислаарай"
Танзани һуури байра
Ниислэл Додома
Албан хэлэн Суахили хэл (де факто)
Англи хэлэн (дээдэ болбосорол, худалдаа, захиргаанда)
Захиргаан
 -  Юрэнхылэгшэ Жакая Мришо Киквете
 -  Юрэнхы сайд Мизенго Пинда
Дэбиcхэр газар
 -  Бүхэлидөө 945,203 км2 
 -  Уһанай процент (%) 6.2
Хүн зон
 -  Тоосоо (2006) 37,849,133 
 -  Хүн зоной нягтарал 41 хүн/км2 
ДНБ (ХАШТ) 2007 оной тоосоо
 -  Бүгэдэ 27.12 тэрбум доллар (99)
 -  Нэгэ хүндэ 1100 доллар (178)
ХХИ (2005) 0.467 (бага) (159)
Мүнгэн тэмдэгтэ [[Танзани шиллинг]] (TZS)
Сагай бүһэ +3
 -  Зунай саг үгы (НЗНЦ)
Интернет домэйн .tz
Телефоной код 255

Тус уласай нэрэнь Танганьика хэмээхэ эхэ газарай нютаг дэбисхэр ба Занзибар хэмээхэ олтирогой нэрэнүүдэй эхинэй үенүүдые ниилүүлһэн нэрэ юм. 1964 ондо Британиин Эзэнтэ уласай дээрэхи нэрэ бүхы хоёр колони нэгэдэжэ, Танганьика ба Занзибарай Нэгэдэһэн Бүгэдэ Найрамдаха Уласые байгуулһан болон тэрэ жэлээ нэрээ Бүгэдэ Найрамдаха Нэгэдэһэн Танзани Улас болгон өөршэлбэ.[1]

1996 ондо түрын байгуулгануудынь Дар-эс-Салаамһаа Додома руу нүүжэ Додомые уласай ниислэл болгоһон. Дар-эс-Салаамынь тус уласай эдэй засагай гол түб хэбээр байна.[1][2]

Түүхэ Заһаха

Гол үгүүлэл: Танзаниин түүхэ

Мүнөөнэй Танзанинь 1880-1919 ондо Германиин колони болон нэгэ хэһэг байһан. Үндэһэтэнүүдэй Лигын тогтоолоор тус нютаг дэбисхэрые Британиин мандатта шэлжүүлһэнээр 1919-1961 ондо иимэ статустай байба. Дэлхэйн хоёрдугаар дайнай үедэ энэ нютаг дэбисхэрые сэрэгэй пост болгон ашаглажа байһан болон санхүүгэй тусаламжаһаа гадана зэбсэг хэрэглэлээр хангажа байба. 1960 ондо Британиин захиргаанда байһан Танганьикагай Амбан сайдаар Жюлиус Нерере томилогдоһон ба 1961 ондо Танганьика тусгаар тогтонход Юрэнхы сайд болоо. Танганьика 1963 ондо тусгаар тогтониһон хүршэ улас Занзибартай 1964 оной дүрбэдүгээр һарын 26-нда нэгэдэжэ Танзани уласые байгуулһан. 1970-аад онһоо хойшо тус уласта анха удаа 1995 ондо арадшалһан һунгуули болоһоноор нэгэ намын ноёрхол эсэс болоо.

Тусгаар тогтониһонойнгоо һүүлдэ удалгүй социалис улас болоһон Танзанида эдэй засагыень доройтуулһан бүтэсын өөршэлэлтэ хэхэ нүхэсэлтэйгээр эдийн засгийн тусламж олгогдсон. Тус уласай ниигэм, эдэй засагай хүреэн социалис хэбээрээ байха үедэ капитализм руу огосоом шэлжэһэн тула энэ эдэй засагай хүндэрэл бэрхэшээл үүдэһэн юм. 1980-аад ондо Танзаниин ДНБ үдэһэн болобошье хүнэй хүгжэлэй индексынь буурээ.

Танзаниин эдэй засагай хүгжэл һаад бэрхэшээлтэй тулгаржа байгаа хэдышье тус уласай байгаалиин нөөсын экспорт үдэжэ байгаа ушарһаа хэтын түлэб сайтай харагдажа байна.

Зүүлтэ Заһаха

Африка
 Алжир · Ангола · Бенин · Ботсвана · Буркино-Фасо · Бурунди · Габон · Гамби · Гана · Гвиней · Гвиней-Бисау · Джибути · Египет · Замби · Зимбабве · Эсватини · Кабо-Верде · Камерун · Кени · Коморын арлууд · Конго · Ардчилсан Конго Улас · Кот д'Ивуар · Лесото · Либери · Ливи · Маврики · Мавритан · Мадагаскар · Малави · Мали · Марокко · Мозамбик · Намиби · Нигер · Нигери · Руанда · Сан-Томе ба Принсипи · Сейшелийн арлууд · Сенегал · Сомали · Судан · Сьерра-Леоне · Танзани · Того · Тунис · Түб Африкын Улас · Уганда · Урда Африкын Улас · Урда Судан · Чад · Экваторын Гвиней · Эритрей · Этиоп