Сеул

Сеул (Соуль, солонгосоор 서울,  [соүль], «ниислэл») — дэлхэйн 13-дахи томо хүн зонтой хото, Бүгэдэ Найрамдаха Солонгос Уласай ниислэл, Солонгосой соёлой, эдэй засагай хамагай шухала түб. Сеул хото 29 метрай үндэрдэ онгосын ябадаг Хан мүрэндэ (Шара тэнгисэй Канхваман буланда Хан мүрэнэй адагһаа 90 километрда) байрладаг. Улас дотороо ямар нэгэн аймагта харьяалагдададаггүй хэдэн хото байдагһаа Сеул гансаараа «тусгаар хото» (특별–тусхай/онсогой, 시–хото) гэһэн нэрээр зүйлшэлэгдэдэг. Иимэ ушар солонгос бүтэн нэрые монголшолобол Сеул онсогой хото (서울특별시, Соуль-тхыкпёльси) гэхэ юм.

Соуль хото
—  онсогой хото  —
• солонгос үзэг	서울특별시
• ханз үсэг	서울特別市
• 2000 оной галиг	Seoul Teukbyeolsi
• 1938 оной галиг	Sŏul T'ŭkpyŏlsi
• монгол галиг	Соүл тыгбёлши
• англиар	Seoul Special City
Урда Солонгос орондохи Сеул хотын нютаг Урда Солонгос орондохи Сеул хотын нютаг
Улас орон
Газар нютаг	605.25 км²
Хүн зон (тоос.)	2012 ондо 10,442,426 хүн
Нягтарал	2011 ондо 17483 хүн/км²
Нютагай олон	Сеулайхин
Сагай бүһэ	Солонгосой саг (НЗНС+82 02)
Телефоной_код	+9
Сахим газар	seoul.go.kr (солонгосоор)

Газарзүй

Сеул хото Урда Солонгос оронойхоо хойто баруун хэһэгтэ далайн нюруу дээшэ 20-40 м үндэртэ, хоёр Солонгосой хилэһээ 50 км зайнда оршодог. Хотын дундуур Хан мүрэн урдажа урда (Каннам, солонгосоор 강남), хойто (Канбук, солонгосоор 강북) хоёр тала болгон хубаадаг. Сеул хото анха 1394 ондо Ивансан, Намсан, Наксан, Пукагсан гэһэн дүрбэн уулын дунда зайда багтажа байһан бол тэлэһээр одоо найман уулын дунда гэжэ яригдажа, 15 км радиустай тойрогто багтаха 605 км² газарые харьяалдаг болобо. Гэхыдээ хотын баруун хэһэг мүрэнэй адаг тул уула толгодгүй нам дооро газар байдаг.

Саг уларил

Сеул хото борооной саг уларилтай; хуурай үбэлтэй, нэгэдүгээр һарын дунда температура — 6,2 °С; зунда халуун, шиигтэй агаартай, ходо ябадаг аадар бороотой, долоодугаар һарын дунда температура 24,7 °С. Нэнэ жэлдэ 1200 мм оршом шииг нойтонтой.

Засаг захиргаанай хубаари

Сеул эхилээд 25 дүүргэ (구 ку), дүүргэнь сааша 522 хороон боложо (동 дон) хубаагдана. Доорохи дүүргэнүүдһээ эгээн томонь Сочхо-гу, эгээн зааханиинь Чун-гу дүүргэ юм.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

Йонсан-гу Чун-гу Сондон-гу Каннам-гу Сочхо-гу Тонджак-ку Йондынпхо-гу Мапхо-гу

Содэмун-гу Чонно-гу Сонбук-ку Тондэмун-гу Кванджин-гу Сонпха-гу Кванак-ку Кымчхон-гу

Куро-гу Янчхон-гу Кансо-гу Ынпхён-гу Канбук-ку Тобон-гу Новон-гу Чуннан-гу

Кандон-гу

Хүн зон

Он Хүн зон 1428 103 328 1660 200 000 1881 199 100 1890 192 900 1899 211 200 1902 196 600 1906 230 900 1910 278 958 1915 241 085 1920 250 208 1925 336 349 1930 355 426 1935 404 202 1940 930 547

Он Хүн зон 1944 947 630 1949 1 418 025 1952 648 432 1955 1 574 868 1960 2 445 402 1966 3 793 280 1970 5 433 198 1975 6 889 502 1980 8 364 379 1985 9 639 110 1990 10 612 577 1995 10 231 217 2000 9 895 972 2005 10 349 312