Ньютоной хуулинууд

Хүдэлөөнэй тухай Ньютоной хуулинууд гэжэ һунгадаг механикын үндэһэн болодог физикын 3 хуулиие хэлэнэ. Алибаа бэедэ тодорхой хүсөөр үйлэшэлхэд тухайн бэеын үүдхэхэ хүдэлөөниие тайлбарилдаг. Анха Исаак Ньютон 1687 оной 7 һарын 5-нда хэблүүлһэн Байгаалиин философиин математика заршамууд бүтээлдээ эдэгээр хууляа тайлбарилба.

1687 ондо латин хэлээр хэблэгдэһэн Математика заршамууд бүтээл дэхи Ньютоной 1, 2-р хуулиие тайлбарилһан хуудаһан.

Хуулинууд

Нэгэдүгээр хуули

Алибаа бэедэ газаа хүсэн үйлэшэлхэгүй бол тайбан байһан бэе тайбан хэбээрээ, хүдэлөөндэ байһан бэе хүдэлөөндэ хэбээр үлдэнэ. Ньютоной нэгэдүгээр хуули бүтүү системэдэ хүсэнтэй. Ямаршье хүсэн байхагүй системые бүтүү системэ гэнэ. $\sum _{k=1}^{n}{\overrightarrow {F}}_{k}=0\Rightarrow {\overrightarrow {V}}=const,{\overrightarrow {a}}=const$

Хоёрдугаар хуули

${\overrightarrow {F}}=m{\overrightarrow {a}}$

m массатай бэедэ F хүсөөр үйлэшэлхэд a хурдадхалые оложо абадаг. (Хүсэн хурдадхал 2 нэгэ шэглэлтэй) Хүсые үйлэшэлһэн хугасаагаарынь үржүүлһэные импульс гэнэ.

Гурбадугаар хуули

Алибаа бэе хоёрдохи бэедэ F хүсөөр үйлэшэлхэд хоёрдохи бэень эхинэй бэедэ -F хүсөөр үйлэшэлнэ. F ба -F хоёр эжэл хэмжээтэй болоод эсэргүү шэглэлтэй.

${\overrightarrow {F}}_{1}=-{\overrightarrow {F}}_{2}$