Хүрэнгэтэ журам
Хүрэнгэтэ журам гү, али капитализм (ород: капитализм үгэһээ гараһан) гэдэгынь баруун юртэмсэдэ эхилжэ, Дэлхэй даяар дэлгэрэһэн эдэй засагай журам, байгуулал, тогтолсоо юм.[1] Яг таг тодорхойлолто үгы, ехэбшэлэн түүхэн саг хугасаанда тайлбарилна.[2]
Хүрэнгэ үмшэлэхэ эрхэ, ашагай түлөө бараа, үйлэшэлгээ бии болгохо, үрсэлдөөнтэ заха зээл, салинта хүдэлмэри зэрэгынь үмшэтэ журамай шухала махабадууд болохые ехбшэлэн хүлээн зүбшөөрнэ.[3][4] Түүхэн үйлэ ябаса, газар орон, улас түрэ, соёлой илгаатай хэб шэнжэһээ шалтагаалжа янза бүригээр тэмдэглэгдэжэ байһан.
Хүрэнгэтэ журам гэдэг бол "хүмүүн (ажалшан) үмшэгүй ушар хүдэлмэри хүрэнгэтэндэ худалдажа, бүтээгдэхүүн бии болгоно. Хүрэнгэтэн бүтээгдэхүүниие арилжажа, үмшын хүрэнгээ арбижуулдаг (нэмүү үртэг) горимиие хэлэнэ"[5] гэжэ К. Маркс бусадһаа өөрөөр һанал дэбшүүлһэн бол Л. Мизес, А. Рэнд, М. Фридман, М. Ротбард тодорхойлолто янза бүри хэдышье юун түрүүндэ сүлөөтэ заха зээл, түрын оролсоогүй байха журамтай гэдэгтэ нэгдэдэг.
Эдэй засагшад, улас түрын засагшад, түүхэшэдынь хүрэнгэтэ журамда өөр өөрөөр хандадаг. Эдэй засагшад ехэбшэлэн засагай газарай хиналтагүй заха зээл, үмшэлхэ эрхыень онсолдог.[6][7] Харин дэйлэнхи улас түрын эдэй засагшад хубиин үмшэ, талануудай харилсаа, салинта хүдэлмэри, ангиин байгуулал, түүхэн саг хугасаан дахи уялдааг шухалашалдаг.
Зүүлтэ
Заһаха- ↑ (2006) Capitalism. Encyclopedia Britannica.
- ↑ Critical Issues in History. Lanham, Md: Rowman and Littlefield, 1999, p. 1
- ↑ Heilbroner, Robert L. Capitalism. New Palgrave Dictionary of Economics, Secound Edition (2008): http://www.dictionaryofeconomics.com/article?id=pde2008_C000053&edition=current&q=state%20capitalism&topicid=&result_number=2
- ↑ Tormey, Simon. Anti-Capitalism. One World Publications, 2004. p. 10
- ↑ Marx, K. Capital, Progress Publishers (1954) [1977], Vol. I, Ch. 25, p580. Also Kerr Edition (1906), p678.
- ↑ Tucker, Irvin B. (1997). Macroeconomics for Today, 553.
- ↑ Case, Karl E. (2004). Principles of Macroeconomics. Prentice Hall.
|
«Хүрэнгэтэ журам» үгүүлэл хадаа Википедидэ заатагүй байха 1000 эгээн шухала үгүүлэлнүүдэй нэгэн юм. Энэниие дэлгэрэнгы болгожо туһалалсажа хайрлыт! |
|
Энэ улас түрын тухай богони үгүүлэлые утадхажа болоно. Үүниие дэлгэрэнгы болгожо Википеэдидэ туһалаарай. |