Жамьян Балданжабон

Жамьян Балданович Балданжабон (1909—1967) Буряадай уран зохёолшо.

Тэрэ 1909 оной мартын 14-дэ Агын Буряадай тойрогой Шандалиин сомоной Хужартай нютагта үгытэй малшанай бүлэдэ турөө һэн. Бүри һургуулида һуража ябахадаа, шүлэг бэшэжэ эхилһэн юм. 1926 ондо «Залуу малшан» гэжэ залуушуулай сониной хуудаһанда «Һурагшадта» гэжэ тэрэнэй түрүүшын шүлэг хэблэгдээ һэн.

Зүүн-Сибириин коммунис дээдэ һургуулида һураһан хойноо «Бурят-Монголой үнэн», «Буряадай гигант», «Мяха, тоһоной түлөө» гэжэ сониной редакцинуудта хүдэлһэн байна. 1939 онһоо хойшо Агадаа багшалха, соёл гэгээрэлэй хүдэлмэри ябуулха зуураа, тойрогой литературна нэгэдэл хүтэлбэрилдэг байгаа.

«Бэлэхэн» гэжэ шүлэгүүдэйнь түрүүшын суглуулбари 1931 ондо хэблэгдээ бэлэй. Тэрээнһээ хойшо «Хабарай уряалнууд» гэжэ шүлэгүүдэй суглуулбари, «Түүдэгэй дэргэдэ», «Үдэрһөө үдэртэ», «Галуунууд», «Алтан гадаһан» гэжэ рассказуудай суглуулбаринууд, «Таба», «Бургэд» (1956), «Алханын нюусанууд» (1955) гэжэ повестьнууд, «Паровоз хуугайлна» (1960), «Сэнхир хаданууд» (1965) гэжэ романууд буряад хэлэн дээрэ хэблэгдэн гараа. Мүн энэ үедэ «Үндэрэй галнууд», «Бүргэд», «Алханын нюусанууд» гэжэ повестьнуудынь, «Сэнхир хаданууд» гэжэ романиинь ород хэлэн дээрэ ном боложо гараһан байна.

«Бүргэд», «Алханын нюусанууд», «Таба» гэжэ повестьнуудынь монгол хэлэн дээрэ оршуулагдаа һэн. 1958 ондо Ж. Балданжабоной «Шэлэгдэмэл зохёолнууд» хэблэгдэн гараба.

Уран зохёолшо Ж. Балданжабон манай түрүүшын үеын буряад уран зохёолшодтой хамта литературна ажал эрхилһэн хүнүүдэй нэгэн байжа, буряад совет литературын хүгжэлтые аша ехэтэй ажалаараа дэмжэлсэһэн байна.

Ж. Б. Балданжабон «Хүндэлэлэй тэмдэг» орденоор шагнагданхай, 1934 онһоо СССР-эй Уран зохёолшодой холбооной гэшүүн байгаа.