Автомашина
Автомашина (эртын грек хэлэнэй αὐτός — «өөрөө» + лата хэлэнэй māchina — «хэрэгсэл, механизм») — хүдэлгүүртэй рельсгүй харгын тээбэрилхэ хэрэгсэл, ядахадаа гурбан мөөртэй.
Автомашинын гол үүргэнь тээбэрилхэ ажалые хэхэ юм.[1] Ажаүйлэдбэри һайн хүгжөөһэн улас гүрэнүүдтэ автомашинын тээбэри ондоо тээбэриин түрэлнүүдһөө ехэ пассажирнуудай болон ашаанай урасхалай хэмжээтэй.[2]
Мүнөө үеын автомашина 15—20 мянган хэһэгһээ бүридэнэ; энэ дунда 150—300 хэһэгүүд эгээн шухала байгаад, үйлэ ажаллахада үлүү һамшалга гаргана.[3]
Зоршогшо (хүнгэн) автомашина, ашаанай машина, автобус, троллейбус, хуягта транспортёр нэрэ томьёодо багтажа ороношье һаа, тэрэндэ хүдөө ажахын трактор гү, али мотоцикл ороногүй.
Ангилал
Заһаха- Хүнгэн автомашина — бүтэн массаараа 3500 кг үлүүлэгшэгүй пассажирнуудые (1-һээ 8 хүрэтэр хүн, жолоошо оруулнагүй) ба юумэнүүдые тээбэрилхын тула хэрэгсэл. Хаамал бэетэй (седан, лимузин, купе, хетчбэк, универсал, фургон ба микроавтобус) гү, али эбхэгдэдэг дээбэритэй (кабриолет, родстер, ландо ба фаэтон) хүнгэн автомашина байдаг.
- Ашаанай машина — ашааниие тээбэрилхын тула машина. Ашаанай шасситай мэргэжэлэй болон тусхай машинанууд баһа үйлэдбэрилнэ.
- Тусхай ехэ ашаалалтай машина, фура — тэнхэлигэй ашаалалынь 120 кН (хүсэнэй 12 тонно), үргэниинь 2,5 м үлүүлэгшэ автотэбэриин хэрэгсэл.
- Газар һайгүй ябагша автомашина — хатуу бүрхөөлтэй бартаа харгыгаар ябахын тула нэгэнһээ үлүү хүдэлхэ тэнхэлигтэй хүнгэн гү, али ашаанай машина.
- Пикап — газар һаагүй ябагша гү, али хүнгэн автомашинын дээрэ һуурилһан нээмэл табсантай ба ара халгаатай ашаанай ба пассажирай модификаци. 150-һаа 4500 кг хүрэтэр ашаалалтай.
- Тамардаг машина (газар уһанай машина)
- Спортын машина — ехэ эршэм хүсэнэй хүдэлгүүртэй үндэр хурданай автомашина.
- Автобус — троллейбус буса 8 үлүү пассажирнуудые тэбэрилхын тула автомашина.
- Троллейбус — 8 үлүү пассажирнуудые тэбэрилхын тула гадаадын утаһаар зайн галые шадалжадаг автомашина.
Хүдэлгүүрэй түрэлөөр ангилхадань:
- Ууралай машина
- Бензинай машина
- Дизелиин машина
- Байгаалиин хиин машина
- Газгенератортой машина
- Уһантүрэгшын машина
- Зайн галай (сахилгаанай) машина — хүдэлхын тула өөрынгөө батарейн эршэм хүсэниие хэрэглэдэг автомашина.
- Гибрид машина — дотоодо шаталтата ба зайн галай хүдэлгүүрнүүдые сугтаа хэрэглэдэг автомашина.
Зүүлтэ
Заһаха- ↑ Малкин, 2007, с. 5
- ↑ Малкин, 2007, с. 3
- ↑ Власов, 2007, с. 4
Ном зохёол
Заһаха- Малкин В. С. Основы эксплуатации и ремонта автомобилей. — Загбар:Ростов н/Д: Феникс, 2007. — 431 с. — ISBN 978-5-222-12045-3
- Власов В. М., Жанказиев С. В., Круглов С. М. Техническое обслуживание и ремонт автомобилей. — М: Академия, 2007. — 480 с. — ISBN 978-5-7695-4564-1