Абхази хэлэн

(Абхаз хэлэн-һээ шэлжэн эльгээгдэбэ)


Абха́з хэлэн (абх. аҧсуа бызшәа [apʰswa bɨzʃʷa], аҧсшәа [apʰsʃʷa], აფსუა ბჷზშоა) — болбол Абаза хэлэтэй ойро холбоотой Абхаз-адыг хэлэн юм.

Абхаз
Аԥсуа бызшәа; аԥсшәа
Apsua byzshwa; apsshwa
Тараалга Абхази ба
Абхазиин диаспора
Арад түмэн Абхазишууд
Түрэлхи хэлэтнэй тоо 190,110 (129,000 Гүржидэ)
Хэлэнэй ангилал
Аялгуунууд
Абживан
Садз
Үзэг бэшэг Кирилл (Абхази
бэшэг
) Түүхэн:
Араб, Лата, Гүржи
Албан ёһоной хэрэглээ
Улас Абхази ; Бүгэдэ Найрамдаха
Автономито Абхази
Улас
, Гүржи
Тохируулагша байгууллага үгы байна
Томьёолбори
ISO 639-1 ab
ISO 639-2 abk
ISO 639-3 abk Abkhazian

Бэшэгэй систем

Заһаха
Гол үгүүлэл: Абхази бэшэг

Кирилл бэшэг:

А а

[a]

Б б

[b]

В в

[v]

Г г

[ɡ]

Гь гь

[ɡʲ]

Гә гә

[ɡʷ]

Ӷ ӷ

[ʁ/ɣ]

Ӷь ӷь

[ʁʲ/ɣʲ]

Ӷә ӷә

[ʁʷ/ɣʷ]

Д д

[d]

Дә дә

[dʷ]

Е е

[a/ja]

Ж ж

[ʐ]

Жь жь

[ʒ]

Жә жә

[ʒʷ]

З з

[z]

Ӡ ӡ

[d͡z]

Ӡә ӡә

[d͡ʑʷ]

И и

[j/jɨ/ɨj]

К к

[kʼ]

Кь кь

[kʼʲ]

Кә кә

[kʼʷ]

Қ қ

[kʰ]

Қь қь

[kʰʲ]

Қә қә

[kʰʷ]

Ҟ ҟ

[qʼ]

Ҟь ҟь

[qʼʲ]

Ҟә ҟә

[qʼʷ]

Л л

[l]

М м

[m]

Н н

[n]

О о

[a/wa]

П п

[pʼ]

Ԥ ԥ

[pʰ]

Р р

[r]

С с

[s]

Т т

[tʼ]

Тә тә

[tʼʷ]

Ҭ ҭ

[tʰ]

Ҭә ҭә

[tʰʷ]

У у

[w/wɨ/ɨw]

Ф ф

[f]

Х х

[x/χ]

Хь хь

[xʲ/χʲ]

Хә хә

[xʷ/χʷ]

Ҳ ҳ

[ħ]

Ҳә ҳә

[ħʷ]

Ц ц

[t͡sʰ]

Цә цә

[t͡ɕʰʷ]

Ҵ ҵ

[t͡sʼ]

Ҵә ҵә

[t͡ɕʼʷ]

Ч ч

[t͡ʃʰ]

Ҷ ҷ

[t͡ʃʼ]

Ҽ ҽ

[t͡ʂʰ]

Ҿ ҿ

[t͡ʂʼ]

Ш ш

[ʂ]

Шь шь

[ʃ]

Шә шә

[ʃʷ]

Ы ы

[ɨ]

Ҩ ҩ

[ɥ/ɥˤ]

Џ џ

[d͡ʐ]

Џь џь

[d͡ʒ]

Ь ь

[ʲ]

Ә ә

[ʷ]

Лата бэшэг:

a

[a]

b

[b]

c

[t͡sʰ]

 

[t͡s’]

d

[d]

đ[dʷ] e

[ɛ]

f

[f]

 

[ʃʷ]

g

[ɡ]

 

[ɖ͡ʐ]

[ɡʲ]

gu

[ɡʷ]

ƣ

[ɣ ~ ʁ]

ƣı

[ɣʲ ~ ʁʲ]

ƣu

[ɣʷ ~ ʁʷ]

h

[ħ]

ħ

[ħʷ]

i

[iː, j, jə]

j

[ʒʷ]

k

[kʰ]

[kʲʰ]

ku

[kʷʰ]

[k’]
ⱪı

[kʲ’]

ⱪu

[kʷ’]

l

[l]

m

[m]

n

[n]

o

[o]

p

[pʰ]

 

[p’]

q

[q’]

[qʲ’]

qu

[qʷ’]

[d͡ʒ]

r

[r]

s

[s]

 

[ʂ]

ſ

[ʃ]

t

[tʰ]

 

[tʼ]

 

[tʷ]

 

[tʷʼ]

u

[w, wə, uː]

v

[v]

x

[x/χ]

[xʲ ~ χʲ]

xu

[[[xʷ ~ χʷ]]]

y

[[[ɥ (< ʕʷ)]]]

z

[z]

[d͡ʑʷ] ƶ

[ʐ]

[d͡z]

 

[ʈ͡ʂ]

 

[ʈ͡ʂ’]

 

[ʒ]

 

[t͡ɕʷ’]

 

[t͡ɕʷʰ]

ɥ

[t͡ʃʰ]

 

[t͡ʃ’]

ə

[ɨ]