Абхази хэлэн
Абха́з хэлэн (абх. аҧсуа бызшәа [apʰswa bɨzʃʷa], аҧсшәа [apʰsʃʷa], აფსუა ბჷზშоა) — болбол Абаза хэлэтэй ойро холбоотой Абхаз-адыг хэлэн юм.
Абхаз | |
---|---|
Аԥсуа бызшәа; аԥсшәа Apsua byzshwa; apsshwa | |
Тараалга |
Абхази ба Абхазиин диаспора |
Арад түмэн | Абхазишууд |
Түрэлхи хэлэтнэй тоо | 190,110 (129,000 Гүржидэ) |
Хэлэнэй ангилал | |
Аялгуунууд |
Абживан
Садз
|
Үзэг бэшэг |
Кирилл (Абхази бэшэг) Түүхэн: Араб, Лата, Гүржи |
Албан ёһоной хэрэглээ | |
Улас |
Абхази ; Бүгэдэ Найрамдаха Автономито Абхази Улас, Гүржи |
Тохируулагша байгууллага | үгы байна |
Томьёолбори | |
ISO 639-1 | ab |
ISO 639-2 | abk |
ISO 639-3 | abk Abkhazian |
Бэшэгэй систем
ЗаһахаКирилл бэшэг:
А а
[a] |
Б б
[b] |
В в
[v] |
Г г
[ɡ] |
Гь гь
[ɡʲ] |
Гә гә
[ɡʷ] |
Ӷ ӷ
[ʁ/ɣ] |
Ӷь ӷь
[ʁʲ/ɣʲ] |
Ӷә ӷә
[ʁʷ/ɣʷ] |
Д д
[d] |
Дә дә
[dʷ] |
Е е
[a/ja] |
Ж ж
[ʐ] |
Жь жь
[ʒ] |
Жә жә
[ʒʷ] |
З з
[z] |
Ӡ ӡ
[d͡z] |
Ӡә ӡә
[d͡ʑʷ] |
И и
[j/jɨ/ɨj] |
К к
[kʼ] |
Кь кь
[kʼʲ] |
Кә кә
[kʼʷ] |
Қ қ
[kʰ] |
Қь қь
[kʰʲ] |
Қә қә
[kʰʷ] |
Ҟ ҟ
[qʼ] |
Ҟь ҟь
[qʼʲ] |
Ҟә ҟә
[qʼʷ] |
Л л
[l] |
М м
[m] |
Н н
[n] |
О о
[a/wa] |
П п
[pʼ] |
Ԥ ԥ
[pʰ] |
Р р
[r] |
С с
[s] |
Т т
[tʼ] |
Тә тә
[tʼʷ] |
Ҭ ҭ
[tʰ] |
Ҭә ҭә
[tʰʷ] |
У у
[w/wɨ/ɨw] |
Ф ф
[f] |
Х х
[x/χ] |
Хь хь
[xʲ/χʲ] |
Хә хә
[xʷ/χʷ] |
Ҳ ҳ
[ħ] |
Ҳә ҳә
[ħʷ] |
Ц ц
[t͡sʰ] |
Цә цә
[t͡ɕʰʷ] |
Ҵ ҵ
[t͡sʼ] |
Ҵә ҵә
[t͡ɕʼʷ] |
Ч ч
[t͡ʃʰ] |
Ҷ ҷ
[t͡ʃʼ] |
Ҽ ҽ
[t͡ʂʰ] |
Ҿ ҿ
[t͡ʂʼ] |
Ш ш
[ʂ] |
Шь шь
[ʃ] |
Шә шә
[ʃʷ] |
Ы ы
[ɨ] |
Ҩ ҩ
[ɥ/ɥˤ] |
Џ џ
[d͡ʐ] |
Џь џь
[d͡ʒ] |
Ь ь
[ʲ] |
Ә ә
[ʷ] |
Лата бэшэг:
a
[a] |
b
[b] |
c
[t͡sʰ] |
[t͡s’] |
d
[d] |
đ[dʷ] | e
[ɛ] |
f
[f] |
[ʃʷ] |
g
[ɡ] |
[ɖ͡ʐ] |
gı
[ɡʲ] |
gu
[ɡʷ] |
ƣ
[ɣ ~ ʁ] |
ƣı
[ɣʲ ~ ʁʲ] |
ƣu
[ɣʷ ~ ʁʷ] |
h
[ħ] |
ħ
[ħʷ] |
i
[iː, j, jə] |
j
[ʒʷ] |
k
[kʰ] |
kı
[kʲʰ] |
ku
[kʷʰ] |
ⱪ [k’] |
ⱪı
[kʲ’] |
ⱪu
[kʷ’] |
l
[l] |
m
[m] |
n
[n] |
o
[o] |
p
[pʰ] |
[p’] |
q
[q’] |
qı
[qʲ’] |
qu
[qʷ’] |
ꝗ
[d͡ʒ] |
r
[r] |
s
[s] |
[ʂ] |
ſ
[ʃ] |
t
[tʰ] |
[tʼ] |
[tʷ] |
[tʷʼ] |
u
[w, wə, uː] |
v
[v] |
x
[x/χ] |
xı
[xʲ ~ χʲ] |
xu
[[[xʷ ~ χʷ]]] |
y
[[[ɥ (< ʕʷ)]]] |
z
[z] |
ⱬ[d͡ʑʷ] | ƶ
[ʐ] |
ᴣ
[d͡z] |
[ʈ͡ʂ] |
[ʈ͡ʂ’] |
[ʒ] |
[t͡ɕʷ’] |
[t͡ɕʷʰ] |
ɥ
[t͡ʃʰ] |
[t͡ʃ’] |
ə
[ɨ] |