Үнсэг (ᠥᠨᠴᠥᠭ) гү, али булан (ᠪᠤᠯᠤᠩ) болбол нэгэ сэгһээ гараһан хоёр шугамай хоорондохи зай юм. Геометридэ үнсэг гээшэ нэгэн эжэл сэгһээ эхилэлтэй, 2 сасарагаар бүтэһэн дүрсые хэлэнэ[1]. Эхилэлэй сэгые үнсэгэй орой гэхэ болон сасарагуудые үнсэгэй тала гэнэ. Үнсэг Евклидэй болон Евклидэй буса геометриин али алиндань тодорхойлогдодог.

Хурса үнсэг ∠АBC,
А — Үнсэгэй орой
АВ, АС — Үнсэгэй таланууд

Үнсэгые транспортир шугам болон бусад үнсэг хэмжэгшэ багажаар хэмжэнэ. Олон уласай нэгэжын системэдэхи СИ үндэһэн хэмжэх нэгэжэнь радиан болоод тэрэшэлэн геометрида хэм гү, али градус (°) (латаар gradus) түгээмэл хэрэглэгдэдэг.

Нэрэ Заһаха

Математикын тэгшэдхэл бодоходо үнсэгые ехэбшэлэн грек үзэгээр нэрлэн тэмдэглэдэг. Жэшээнь: α, β, γ, θ, φ.

Геометриин дүрсэ болон бодолгодо дээрэ үнсэгые тэмдэглэхэдээ оройн сэгээр гү, али талануудаар нэрлэдэг. Жэшээнь, баруун талада бай зураг дээрэхи үнсэгые үнсэг А, ∠А, ∠BAC гү, али   гэжэ нэрлэн тэмдэглэнэ.

Түрэл Заһаха

Дан үнсэг Заһаха

 
Тэгшэ үнсэг.
 
Хурса үнсэг (a), мохоо үнсэг (b), дэлгэмэл үнсэг (c).


  • Үнсэгэй хэм 90°-һаа бага үнсэгые хурса үнсэг гэнэ.
  • Үнсэгэй хэм 90° гү, али π/2 радиантай тэнсүү үнсэгые тэгшэ үнсэг гэнэ. Мүн зүб үнсэг гэдэг. Хоорондоо тэгшэ үнсэг үүсхэхэ шугамые перпиндикуляр гү, али ортогональ гэжэ хэлэнэ.
  • Үнсэгэй хэм 90°-һаа ехэ ба 180°-һаа бага үнсэгые мохоо үнсэг гэнэ.
  • Үнсэгэй хэм 180° гү, али π радиантай тэнсүү үнсэгые дэлгэмэл үнсэг гэнэ.

Зүүлтэ Заһаха

Ном зохёол Заһаха

Холбооһон Заһаха