Шолмос
Шолмос (шулмас, шумнас, шимнус; (х.) шуламс, шумнус, шимну, шулам, шолмос, шумнас; (халм.) шулмы; (алт.) шулбы́сы, чулмы́сы; шулбу́сы, чулбу́сы; чулме́ < (мо.б.) šimnus < (уйг.) šimnu~šamnu~šumnu < (согд.) šmnw — Ангро-Майньюгай нэрэ, Маратай адлидхаһан) — монголой, Саяан-Алтайн түрэгэй домог үльгэртэ альбан шүдхэр, хүн амитанда хоро хүргэжэ, буян хэшэгтэ һаад тодхор татадаг хүсэлтэ тэнгэриин нэгэ зүйлэй амитан; шуламай олон тоогой хэлбэри. Алибаа үйлэдэ хоро тодхор ушаруулдаг хии юүмэнүүдэй ниитэ нэрнь «шолмос» болоно. Харин тэдэнь дотороо ада шүдхэр, рагжаа нага, лусууд гэхэ мэтэ илгарна. Жэшээнь, ягшаа гээшэнь газар дээрэ, агаарта гү, али бурхан тэнгэринэрээ оршодог доодо оронуудта байдаг, хүнэй мяхаар хоол хэдэг шолмосууд гэхэ.