Ваймарай бүгэдэ найрамдаха улас: хубилбаринуудай хоорондохи илгаа
Зосоохинь усадхагдаа Зосоохинь нэмэгдээ
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы |
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы |
||
42 мүр:
1918 оной 11 һарын 9-дэ [[Берлин]]дэ дунда зэргын социалист [[Фридрих Эберт]]ын ударидаһан бүгэдэ найрамдаха улас тунхаглагдаһан байгаа. Үндэһэн хуулиие зүбшөөрһэн Үндэһэн хуулиин шуулганай түрүүшын зүблөөн 1919 оной 1 һарада Ваймарда үнгэрбэ. Эбертые гүрэнэйнгөө түрүүшын юрэнхылэгшээр (1919-1925) һунгаба. Тэрэнэй һүүлдэ [[Пауль фон Һинденбург|Һинденбург]] (1925-1934) гүрэнэй юрэнхылэгшэ болобо.
Шэнэ бүгэдэ найрамдаха улас бараг тэрэ дары Германиин нютаг дэбисхэрые алдаха, абрага ехэ репараци түлэхэ гэхэ мэтэ [[Версалиин хэрээ]]гэй үрэ дүндэ бии болоһон бэрхэшээлтэй мүргэсэлдэбэ. Тэрэ ушарһаа 1920 ондо засагай түргөөр дарагдаһан [[Капп-путч]] болобо. Репарации түлэбэриин дарамта дээрэһээ марка гэнтэ унажа, 1923 ондо компенсациин орондо [[Франциин гурбадугаар бүгэдэ найрамдаха улас|Франци]] болон [[Бельги]] [[Рур]]ые эзэмдэбэ. Баварида баруун экстремистүүд (тэрэ дунда [[Адольф Һитлер|Һитлер]] ба [[Эрих Людендорф|Людендорф]]) [[Пивын путч|хүсөөр засагые булаан абаха туршалга хэбэ]].
[[Густав Штреземан]] улас ороной харисангы тогтоборитой байдалда хүрэжэ, германшуудта өөрынгөө шадалда этигэлые түрүүлжэ шадаһан. Дауэсэй түлэблигые репарациин түлбэриие барагдуулаад, Франци Рурһээ сэрэгүүдые татан абаа. Дауэсэй түлэб һүүлдэ 1929 оной Янгын түлэб байгаа. Герман үндэһэтэнэй намай шамарланги санхүүгэй болон ажаүйлэдбэриин бүлэгүүд Һитлерэй [[Үндэһэтэнэй социалис Герман ажалшадай нам|нацис намтай]] холбоо баряад нэгэдэжэ, парламентын томо коалици бии болгобо. Юрэнхэлыгшын һунгуулиин үедэ 1932 ондо Һитлер 13 шахуу сая һанал абаһаншье һаа, Һинденбург дахин юрэнхылэгшэ болобо. 1933 ондо Һинденбург Һитлерые канцлерээр болгобо. [[Райхстаг]]ай гал түймэрэй һүүлдэ Һитлер 1933 оной 2 һарын 28-да онсогой байдалые зарлаад, Һинденбургэй 1934 ондо наһа бараһанай дараа юрынхылэгшын тушаалые өөртөө олгожо [[Нацис Германи|«Гурбадугаар райхые»]] тунхаглаба.
== Зүүлтэ ==
| |||