Абаахай хэлбэритэн: хубилбаринуудай хоорондохи илгаа
Зосоохинь усадхагдаа Зосоохинь нэмэгдээ
Шэнэ хуудаһан: «'''Абаахай хэлбэритэн''' (''Аалза хэлбэритэн'', {{lang-la|Arachnida}}) гээшэ үе хүлтэн (''Arthropoda'') хүреэ…» |
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы |
||
1 мүр:
{{Таксон
| color = pink
| name = Абаахай хэлбэритэн
| regnum = [[Амитан]] (''Animalia'')
| phylum = [[Үетэ хүлтэн]] (''Anthropoda'')
| classis = '''Абаахай хэлбэритэн'''
| classis_authority = [[Карл Линней]], 1758
| image = Haeckel Arachnida.jpg
| image_width = 250px
| image_caption = Мүнөөнэй болон усадхагдаһан абаахай хэлбэритэн (''Insecta'')
| rang =
| latin = Arachnida
| author = ([[Cuvier]], [[1812]])
| subdivision_ranks = Дэд анги:
| subdivision =
* [[Хашаг]] (''Acari'')
* [[Ташуур абаахай]] (''Amblypygi'')
* [[Абаахай]] (''Araneae'')
* Сенокосцы (''Opiliones'')
* [[Тэмтэрүүл хүлтэн]] (''Palpigradi'')
* [[Һүүлгүй хилэнсэ хорхой]] (''Pseudoscorpionida'')
* [[Рицинулей]] (''Ricinulei'')
* [[Шизомид]] (''Schizomida'')
* [[Хилэнсэ хорхой]] (''Scorpiones'')
* [[Загай шара аалза]] (''Solifugae'')
* [[Һүүлтэй абаахай]] (Uropygi)
| wikispecies = Arachnida
| commons = Category:Arachnida
| itis =
| ncbi =
| eol =
}}
'''Абаахай хэлбэритэн''' (''Аалза хэлбэритэн'', {{lang-la|Arachnida}}) гээшэ [[үе хүлтэн]] (''Arthropoda'') хүреэнэй анги. 100,000 нэрлэһэн [[зүйл]]нүүдые багтана, энэ тоодо [[абаахай]]нууд, [[хилэнсэ хорхой]]нууд, [[хашаг]]ууд ба [[загай шара аалза]].<ref>{{cite book |editor1-first=Joel |editor1-last=Cracraft |editor2-first=Michael |editor2-last=Donoghue |title=Assembling the Tree of Life|publisher=[[Oxford University Press]] |date=2004 |page=297 |lastauthoramp=yes}}</ref>
Хэмжээнь 0,1 мм-һээ 17 см хүрэнэ. Бэеынь гол түлэб ганса бүхэли толгой-сээжэ ба хэбэл гэһэн хоёр хэһэгтэй. Толгой-сээжэнь 6 хос мүсэтэй: аман хэһэгтэ хазууртай (хабшуур хэлбэритэй), тэмтэрүүлтэй (педипальпа) болон 4 хос үе хүлтэй. Олон абаахай хэлбэритэдэй (хилэнсэ хорхой, загай шара аалза, һүүлгүй хилэнсэ хорхой, зарим абаахай) хэбэлынь үетэйшье һаа, абаахайн ба хашагай диилэнхи хуби хэбэлынь һаланги. Хэбэлэйнь бөөрэнхэй болон тэрэнэй түгэсхэлдэ оршомдо шүлһэнэй булшархай гэһэн жэжэ барзагар түбгэр бии.
Трахейн гү, али уушханай амисхаалтай (миин лэ хоёр уушхатан абаахай хэлбэритэд уушхан трахейтэй), зарим абаахайнууд арһаар амисхална. Илгаруулдаг эрхэтэниинь Коксаль булшархай гү, али Мальпигиевэй һудалнууд. Диилэнхи абаахай хэлбэритэдэй мэдэрэмжын системэ бахалуур дээрэхи зангилаатай (''ganglion supraoesophagiale''). Мэдэрэмжын эрхэтэн дунда нюдэн ба барижа мэдэрхэ үһэн бии. Олон абаахай хэлбэритэд ([[абаахай]]нууд, [[хилэнсэ хорхой]]нууд) хорото булшархай бии. Абаахай хэлбэритэн эрэ эмэ илгаатай, эмэгтэй абаахай хэлбэритэд үндэгэлнэ.
== Зүүлтэ ==
{{зүүлтэ}}
[[Категори:Үе хүлтэн]]
| |||