Эрдэм ухаан: хубилбаринуудай хоорондохи илгаа

'''ШэнжэлхэЭрдэм ухаан''' ('''[[Эрдэм]]шэнжэлхэ ухаан''', ''scientia'' гэһэн [[Латин хэлэн|латин]] үгэнһээ угтай) гэдэггээшэ [[шэнжэлхээрдэм ухаанай һудалгаанайшудалалай арга]] дээрэ тулгуурлаһан мэдэлэгэй согсо, өөрөөрондоогоор хэлэбэл [[һудалгаашудалга|һудалгаанайшудалгын]] үрэ дүнгээрэдүнгээрээ гарагангаргажа абаһан, зохёон байгуулалтандабайгуулалтада оруулаһаноруулһан мэдэлэгмэдэлгэ юм.<ref>[http://dictionary.reference.com/search?q=science "«science"» defined by various dictionaries at "«reference.com"»]</ref><ref name="Popper 3">{{Harvard citation|Popper|1959|p=3}}</ref> Шэнжэлхэ эрдэм ухаан гэдэгтэ, зарим тохёолдолдо хэрэглээнэй шэнжэлхэ ухааные (applied science) оруулдаггүй байна.

Шэнжэлхэ ухааныеэрдэм ухааниие 2 үндэһэн томо бүлэгтэ хубаажа болоно.

* [[Байгаалиин шэнжэлхээрдэм ухаан]] — - энэнигээшэ байгаалиин алишьеһаалибаа юумэн үзэгдэлые һудаладагшудалдаг ([[Биологибиологи]] багтана) бүхэбүхы түрэлэй шэнжэлхэ эрдэм ухаанууд,

* [[Ниигэмэй шэнжэлхээрдэм ухаан]] — - энэнигээшэ [[хүн]] болон [[ниигэм|ниигэмэй]]эй юмһэюумэн үзэгдэлүүдыеүзэгдэлнүүдые һудаладагшудалдаг шэнжэлхэ эрдэм ухаанууд юм.

Зарим тохёолдолдо [[тоогой ухаан]]ыеиие 3 дахигурбадахи бүлэг буюугү, хиисбэрали хиисбэри (абстрактна) шэнжэлхэ эрдэм ухаан (formal science) бологонболгожо ялгахаилгаха байдаг. УшэрУшарынь, тоогой ухаан дэээрдээрэ дуридаһандурсаһан [[байгаалиин шэнжэлхэ ухаан|байгаалиин]] болон [[ниигэмэй шэнжэлхэ ухаан]]уудынуудай али алинтайали түһэтэйадли болон ялгаатайилгаатай талуудыеталануудые агуулаһанагуулһан байдаг байна.<ref name="Popper 3" /> ХиисбэрХиисбэри шэнжэлхэ эрдэм ухаанда [[статистика]], [[логика|логикын]] шэнжэлхээрдэм ухаанууд эблүүлнэ. ХиисбэрХиисбэри шэнжэлхэ ухаанда гараһан томоохонтомо ололтуудололтонууд [[физика]] болон [[биологи]]ин, [[хими]]ин шэнжэлхээрдэм ухаандухаанда мүн томоохонтомо дэбэшэлдэбжэлтэ гарахада нүлөөлэнэнүлөөлнэ. ХиисбэрХиисбэри шэнжэлхэ ухаан [[таамаглал]], [[онол]], [[физикын хуулинууд]]ай үндэһэ үндэһэн<ref name="Popper 79">{{Harvard citation|Popper|1959|p=79}}</ref> болохо ба улмааруламаар тэдэгээртэдэ [[байгаали|байгаалиин]]ин болон [[ниигэм|ниигэмэй]]эй алишье үзэгдэлэй мүн шанарые нээхэ, илрүүлэхээлирүүлхэ һуури болоно.

[[XVIII зуун|XVIII]]-[[XIX зуун|XIX]]-р зуунһаа үмэнэхэүмэнэхи үедэ шэнжэлхээрдэм ухаанай ухаан бодолгоебодолгые гансахүү оюун ухаанай һэдэлтэһэдэлгэ, дедуктив логикын захирамжаар тодорхойлдог байба.

== Зүүлтэ ==

* "«''[http://en.wikibooks.org/wiki/GCSE_Science GSCE Science textbook]''"». Wikibooks.org