Шэнэ жэлэй һайндэр: хубилбаринуудай хоорондохи илгаа

Зосоохинь усадхагдаа Зосоохинь нэмэгдээ
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы
Elvonudinium (зүбшэн хэлсэлгэ | Хубита)
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы
 
1 мүр:
[[Файл:Елка на Красной Площади 2007-2008.JPG|мини|[[Улаан талмай]]н һүлдэ модон]]
'''Шэнэ жэлэй баяр'''  — он тоололой [[саглабарилитэ|литын]]-иин ёһооp хуушан он арилжа, шэнэ он гаража байе тэмдэглэхэ баяр юм. Ямар сагалбарлитэ хэрэглэжэ байһаа шалтагаалан Шэнэ жэлэй баярынь орон бүридэ эжэл байдаггүйшье дэлхэйн ехэнхи улас орондо [[Григориин литэ|Григорийн тоололой]] эхинэй үдэр буюугү, али [[1 һарын 1|1-р һарын 1-ндэ]] Шэнэ жэлэй баярые тэмдэглэдэг.
 
[[Буряад]]та [[аргын тоолол|аргын]] болон [[бэлигэй тоолол|бэлигэй тоололой]]ой Шэнэ жэлнүүдэй али алииень хүндэдхэн улас даяараа тэмдэглэдэг болобошье аргын тоололой Шэнэ жэлые Шэнэ жэлэй баяр гэжэ нэрэлэдэгнэрлэдэг, бэлигэй тоололоор Шэнэ жэлэй баярынь [[сагаан һара]] гэнэ. [[Росси]]да шэнэ оной эхинэй үдэрынь улас ниитээрээ амарха баярай үдэр юм.
 
== Тэмдэглэхэ уламжалал ==
 
=== Дэлхэй даяар ===
Дэлхэйн ехэнхи улас орондо [[1 һарын 1]]-ндэ Шэнэ жэлэй баярые тэмдэглэдэг.
 
=== Монголдо ===
Шэнэ он болохоһоо дундажаар 15 хоногой үмэнэ [[Шэнэ жэлэй һүлдэ модон]]оо (ёолко) заһаһанаар Шэнэ жэлэй уур амисхал орожо эхилдэг. Айл үрхэнүүд Шэнэ жэлээр гол түлэб хүүгэдтээ зорюулан һүлдэ модон заһажа бүмбэлигэн тоглоом, саа, гэрэл зэргээр шэмэглэдэг бол албан байгуулалганууд албан газарайнгаа дотор али ойролсоо һүлдэ модоёо заһадаг. Мүн ниисэлэлэй захиргаанһаа жэл бүри [[Чингисэй талмай]]да томо һүлдэ модон заһадаг.
 
Айл үрхэнүүд 12 һарын 31-нэй орой гэр бүлээрээ баярай шэрээгээ тойрожо һуун хуушан онойнгоо баяр хөөрые хэлэлсэжэ Шэнэ ондоо амжалтатай һайхан байхые хүсэн он һолигдохо [[саг|сагаар]]аар орьелуун дарһан орьелуулжа шэнэ оноо угтадаг.
 
Шэнэ жэлэй баярай һалашагүй нэгэн хэһэгынь саһан мүльһэнэй оронһоо сан хүүргээ татуулан, [[саһан охин|саһан охид]]оо (Снегурочкэ) болон дагуулан ерэжэ арилжа бай ондоо һайн үйлэсэ хэһэн хүүгэд багашуудта бэлэг үгэдэг [[үбэлэй үбэгэн]] (Дед Мороз, буряадта [[Сагаан үбэгэн]]) юм.