Бодосой түлэб: хубилбаринуудай хоорондохи илгаа
Зосоохинь усадхагдаа Зосоохинь нэмэгдээ
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы |
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы |
||
9 мүр:
Бодос хии, шэнгэн, хатуу түлэбтэ оршоно. Энэ түлэбые агрегат түлэб гэнэ.
== Гол дүрбэн түлэбүүд ==
== Хии ==▼
[[Файл:Gas molecules.gif|thumb|right|Хиин молекулануудай хоорондо зай ехэтэй. Хиин молекуланууд олбогор холбоотой. Хиин молекуланууд хашалгүйгөөр түргэнөөр хүдэлхэ шадана.]]
▲=== Хии ===
{{main|Хии}}
[[Хии]] дэхи атом молекулануудай хоорондохо зай молекулын диаметрһээ олон дахин ехэ байдаг. Молекуланууд секундада хэдэн зуун метр [[хурдан|хурдатай]] хүдэлжэ байхадаа хоорондоо мүргэлдэжэ өөр өөр зүгтэ зайладаг. Иимэһээ хиин хэмжээ хизгааргүй тэлэхэ боломжотой, өөрын [[эзэлхүүн]], [[хэлбэр]] дүрсэгүй.
=== Шэнгэн ===
[[Файл:Teilchenmodell Fluessigkeit.svg|thumb|Нэгэ атомтай шэнгэнэй бүтэсэ.]]
{{main|Шэнгэн}}
Шэнгэн дэхи молекуланууд бэе бэедээ бараг хүрэлсэжэ нягта байрлана. Иимэдэ молекула бүхэн зэргэлдээ молекулануудайхаа хүрээлэлдэ оршоно. Молекуланууд [[тэнсэбэри]]ин байранда хэлбэлзэжэ хүдэлнэ. Гэбэшье шэнгэнэй молекула топорхой хугасаанай дараа тэнсэбэриин байраа орхон нүүнэ. Тэнсэбэриин байранда байха хугасаае һуурин амидарха хугасаа гэнэ. Температурые нэмэгдүүлхэд һуурин амидарха хугасаа багадна. Шэнгэные шахахад молекуланууд деформацилагдана. Үүндэ шэнгэн бараг шахагдадаггүйн ушар оршоно. Шэнгэн урдамдхай өөрөөр хэлэбэл хэлбэри дүрсээ хадгалдаггүй ушарынь шэнгэнэй молекуланууд гаднын хүсэнэй дагуу шэлжэдэгтэ оршоно.
=== Хатуу бэе ===
[[Файл:Stohrem.jpg|thumb|right|Кристалл бодос: [[Стронциин титанат|стронциин титанатай]] зурагай атомай хэмжээ. Хурса атомууд — [[стронци|Sr]], харахан [[Титан|Ti]].]]
{{main|Хатуу бэе}}
Хатуу бэе дэхи атом молекуланууд тэнсэбэриин байранайхаа оршом бүхы шэглэлдэ хэлэбэлзэжэ байдаг. Тэнсэбэриин байраа орходоггүй ушарынь эзэлхүүн хэлбэри дүрсээ хадгална. Хатуу бэеын атом ба [[ион]]уудай хэлбэлзэхэ хүдэлөөнэй тэнсэбэриин байрын түбые холбобол зүб хэлбэритэй [[огторгой]]н тор үүдэнэ. Үүные кристалл тор гэнэ.
=== Плазма ===
{{main|Плазма}}
Плазма дүрбэдэхи агрегат түлэб гэжэ. Энэ түлэб саармаг атом (буюу молекулануудай) болон түлэбэри тоосонсор (ион, электронууд) бүридэһэн бүрэн буюу хэһэгшэлэн ионизацилагдаһан хии юм.
{{1000 үгүүлэл}}
| |||