Амидарал: хубилбаринуудай хоорондохи илгаа
Зосоохинь усадхагдаа Зосоохинь нэмэгдээ
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы |
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы |
||
44 мүр:
Тэршэлэн амидаралынь далайн гүндэ эрдэһээр баян, уһан оргилуулжа байдаг галта уулын халуун булаг бүхы тогоонуудые тойрон үүдэһэн зэрэг өөр бусад олон онолнууд байдаг. Анханай эс түһэтэй бүтэсүүд, протобионтуудай хүгжэлэй дараа анханай жэнхэнэ эсүүд — прокариотуудай хубисалай зам сэбэрлэгдэбэ.
=== Анханай амиды амитад ===
Сагай урасхалые дагажа амиды амитадынь энгын бүтэсэһээ олон эстэй болон дээдэ организмууд хүрэтэрээ согсолбори хэлбэриие олобо.
==== Прокариот - анханай эсүүд ====
[[Файл:Average prokaryote cell- ru.svg|мини|Прокариотой эс]]
Анханай прокариотуудынь оршон үеын бактеринууд, цианай бактеринууд буюу хүхэ ногоон замагтай маша түһэтэй байба. Тэдэгээрынь сүм байхагүйшье гэһэн тэдэные гадаада оршонһоо туһагаарлаһан дотоодо орон зайтай, тэндэнь бодосой һолилсооной үйлэ ябасууд ябагдаха боломжотой байба.
Зарим эртэнэй прокариотууд наранай эршэм хүсые өөрһэдын эршэм хүсэнэй хэрэгсээгээ хангахад ашаглажа эхилбэ. Тэдэгээрынь фотосинтезэй [[хүшэлтүрэгшэ]]гүй (аноксиген) хэлбэриие хэрэгжүүлжэ хүхэртэ [[уһантүрэгшэ|уһантүрэгшые]] эһэлдүүлэн хүхэрые амидарал үйлэ ажаллагаанай бүтээгдэхүүн болгон илгаруулдаг байба. Эршэм хүсые ашаглаха тиимэ хэлбэриие мүнөөдэр шад улаан бактеринуудшье ашаглажа байна.
[[Хүшэлтүрэгшэ]] илгаруулдаг [[фотосинтез]]эй хүгжэлынь урагшалха замда гол сүмрэлтэ болобо (х.100). Цианай бактеринуудынь хүрээлэн [[Наран]]ай эршэм хүсэн, [[нүүрһэнхүшэлэй хии]] болон уһые ашаглажа өөрһэдөө тэжээллэг бодосые үйлэдбэрилхэ болоо.
Тухайн үедээ бүхыл амиды бүхэндэ хортой гэгдэжэ байһан [[хүшэлтүрэгшэ]] энэ үйлэ ябасын дайбар бүтээгдэхүүн болон илгардаг байба. Зүбхэн хүшэлтүрэгшэгүй оршондо (жэшээнь халуун хүхэрэй булгуудта) нуугдаһан буюу эсэй [[амисхал]]тай организмнууд хүшэлтүрэгшые хоол тэжээлэй бүтээгдэхүүные эһэлдүүлхэ замаар эршэм хүсэн гаргахад ашаглажа шадахаар байба. Хамагай эртэнэй тодорхой болоһон малтамал прокариот организмнуудынь 3,4 [[тэрбүм]] тухай наһатай строматолитууд юм. Строматолитууд гэдэгынь цианай бактериин колониһоо үүдэжэ бүрилдэһэн кальци-карбонатай хурдаһан юм.
== Амидаралай хэлбэринүүд ==
| |||