Дели
Дели (хиндяар दिल्ली, Англи: Delhi), Джамна мүрэнэй эрьедэ оршодог Энэдхэгэй ниислэл хото болон холбооной нютаг дэбисхэр зэргэтэй Үндэһэтэнэй ниислэлэй тойрог. 11 008 мянган гаран хүн ажа һууна (2011). Тээбэриин уулзабари; Индира Ганди нэрэмжэтэ улас хоорондын ниидэхэ онгосын буудалтай. Янза бүриин хүнгэн, химиин, шэл-керамикын, хүнэһэнэй, барилгын, полиграфиин ажаүйлэдбэри; металл эдлэл үйлэдбэри ба машина бүтээлгэ. Уран һайхан дархалал. Хоёр дээдэ һургуулинууд. Энэдхэгэй үндэһэтэнэй музей, Үндэһэтэнэй оршон үеын уралигай галерей, Үндэһэтэн хоорондын хүүхэлдэйн музей; Махатма Ганди, Джавахарлал Неругай дурасхал музей.
| Дели хото | |||
|---|---|---|---|
| — холбооной нютаг дэбисхэр — | |||
| Дели үндэһэтэнэй ниислэлэй тойрог | |||
 |
|||
|
|||
Ошибка Lua в Модуль:Location_map/multi на строке 27: Unable to find the specified location map definition: "Module:Location map/data/India" does not exist.Энэдхэгтэхи Дели хото |
|||
| Улас орон |  Энэдхэг |
||
| Холбооной нютаг дэбисхэр | Дели | ||
| Газар нютаг | 1483 км² | ||
| Газарай байса | д.н.д. 300 м | ||
| Хүн зон | 2011 ондо 11 007 835 хүн | ||
| Нягтарал | 11 297 хүн/км² | ||
| Нютагай олон | Делиинхид | ||
| Дарга | Канвар Сайн | ||
| Сахим газар | delhi.gov.in (хинди) | ||
Эртын үедэ Индрапрастха гэжэ нэрэтэй байгаа. 1206 онһоо Делиин султанта уласай, 1526 онһоо Ехэ Могол Уласай ниислэл. 1803 ондо англишуудай эзэмдэһэн. 1911-1947 оной хоорондо Британиин Энэдхэгэй ниислэл хото.
Түмэр багана (V зуунай эхин), Кутб Минар минарет самхаг, хаанай ордонтой ба лалын сүмэтэй Лал-Кила бэхилэлтэ (Улаан форт, XVII зуун) гэхэ мэтэ.
Түүхэ Заһаха
Дели дунда зуунай үедэ Энэдхэгэй хэдэн эзэнтэ уласай ниислэл боложо байһан болон баруун-хойто Энэдхэг болон Инд-Гангын тала газарай хоорондохи худалдаанай эртын замые дахан байрладаг нэгэ томо хото юм байгаа. Энэ хотодо эртын болон дунда зуунай үетэй холбоотой түүхын хүшөө дурасхал, археологиин олдобори, үлэгдэл олон бии. Моголой эзэн хаан Шахжахан мүнөөнэй "Хуушан Дели" гэһэн хотые байгуулһаниинь 1649-1857 ондо Моголой эзэнтэ гүрэнэй ниислэл боложо байба.
Британиин Зүүн Энэдхэгэй Компани XVIII-XIX зууны үед Энэдхэгэй ехэ хэһэгые хиналтадаа оруулжа, тус компани болон Британиин Энэдхэгэй ударидалга доро Калькутта хотые ниислэл болгобо. Британиин V Георг 1911 ондо ниислэлые Дели руу бусаан нүүлгэжэ, Шэнэ Дели гэжэ нэрэтэй шэнэ хото байгуулхаар болоһоноо зарлаха болотор Калькутта ниислэлэй үүргэ гүйсэдхэбэ. 1947 ондо Энэдхэг Британиин ноёрхолһоо бэеэ дааһан болоһоной һүүлдэ Шэнэ Дели Энэдхэгэй ниислэл болон засаг захиргаанай түб болоһон. Шэнэ Делидэ холбооной засагай газарай гол гол байранууд, энэнь дотор Энэдхэгэй парламент байрлаха болоһон.
Засаг захиргаанай хуубари Заһаха
| № | Хороо | Талмай, км² |
Хүн зон, хүн (2011)[1] |
Нягтарал, хүн/км² |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Түб Дели | 25 | 578 671 | 23146,84 |
| 2 | Хойто Дели | 59 | 883 418 | 14973,19 |
| 3 | Урда Дели | 250 | 2 733 752 | 10935,01 |
| 4 | Зүүн Дели | 64 | 1 707 725 | 26683,20 |
| 5 | Зүүн Хойто Дели | 60 | 2 240 749 | 37345,82 |
| 6 | Урда Баруун Дели | 421 | 2 292 363 | 5445,04 |
| 7 | Шэнэ Дели | 35 | 133 713 | 3820,37 |
| 8 | Баруун Хойто Дели | 440 | 3 651 261 | 8298,32 |
| 9 | Баруун Дели | 129 | 2 531 583 | 19624,67 |
| Ниитэ | 1483,0 | 16 753 235 | 11296,85 |
Эгэшэ дүү хото Заһаха
Зурагууд Заһаха
-
Кутб Минар -
Дэлхэйдэ эгээн томо энэдхэг шажанай Акшардхам сүмэ -
Түмэр багана, V зуун -
Энэдхэгэй хаалга -
Джама Масджид
Зүүлтэ Заһаха
- ↑ District Census 2011. Census2011.co.in (2011). 2011-09-30 үдэртэ хандаһан.
- ↑ Washington, Delhi to be 'sister' cities The Times of India
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Delhi to London, it’s a sister act The Times of India
|
«Дели» үгүүлэл хадаа Википедидэ заатагүй байха 1000 эгээн шухала үгүүлэлнүүдэй нэгэн юм. Энэниие дэлгэрэнгы болгожо туһалалсажа хайрлыт! |