Григориин литэнь 1582 ондо Римэй папа Григорий XIII Юлиин литые шэнэшлэн сайжруулжа бии болгоһон саг тоолол юм. Одоогоор аргын тоолол гү, али наранай тоолол гэдэг утгаараа дэлхэйн ихэнхэ орондо хэрэглэгдэдэг. Мүн Шэнэ тоолол (Орос: Новый стиль, тобшоор N.S., NS) гэжэ нэрлэгдэхэнь бии.

Григориин литын аба, Римэй папа Грегорий XIII

Нэгэ жэлые 365 хоногто хубааха болоод 4 жэл тутамда үндэр жэл хэмээн 366 хоногтой жэлые тоолно. Юрэнхэйдөө 4-т хубаагдадаг жэлүүд үндэр жэл байдаг болобошье 400 жэлдэ 3 удаа 4-т хубаагдадаг жэлые үндэр жэл бэшэ, юрдын жэлээр тоосодог байна.

Өөрөөр хэлбэл жэлэй тоо 400-т хубаагдаг бол үндэр жэл. 400 хубаагдадаггүй болобошье 100-д хубаагдадаг бол үндэр жэл бэшэ. Харин дээрхэ 2-һоо бусад тохёолдолдо оной тоо 4-д хубаагдажа байбал үндэр жэл хэмээн тоосно гэһэн үгэ.

Зарим уласай Григориин тоололые мүрдэжэ эхэлһэн хугасаа Заһаха

Мүн үзэхэ Заһаха