Хамнигад: хубилбаринуудай хоорондохи илгаа

Зосоохинь усадхагдаа Зосоохинь нэмэгдээ
Elvonudinium (зүбшэн хэлсэлгэ | Хубита)
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы
Elvonudinium (зүбшэн хэлсэлгэ | Хубита)
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы
14 мүр:
'''Хамнигад''' (өөрын нэрэ — ''эвэнкил''<ref>{{книга|заглавие=Этнографический сборник|ссылка=https://books.google.ru/books?id=PqsiAAAAMAAJ&q=Эвэнкил&dq=Эвэнкил&hl=fr&sa=X&ved=0ahUKEwj8iLHWmsjUAhUJDZoKHWCgDV4Q6AEIZTAJ|место=Улаан-Үдэ|издательство=Буряадай номой хэблэл|год=1961|том=2|страницы=29}}</ref>; ''тунгусы'', {{lang-sah|тоҥ уус}}; {{lang-zho|鄂温克族}} — ''èwēnkè zú''; {{lang-mn|хамниган}}) – хойто зүгэй, Сибириин болон Алас Дурнын үсөөн тоото уугуул үндэһэ яһатан мүн. Хамнигад Оросто, Хитадта ба Монголдо ажаһуудаг.
 
Хамниган арадай хуушан нэрэнь «тунгус». Эвенк гэһэн тусхай нэрын баталагдатар (ХХ зуун жэлэй гушаад онууд), «тунгус» гэһэн нэрэ томьёо Орос гүрэнэй, мүн Европын зохёолдо маша дэлгэрэнги байһан. Хамнигадтай хүршэ арадуудтаяа нягта харилсаа холбоотой байлга тэдээнтэй адли бололгодо нүлөөлөө. Илангаяа буряадуудтай хамта ажаһуудаг хамнигадай
2010 оной хүн зоной тоосоогой баримтануудай ёһоор, [[Оросой холбоото улас]]та 38396 хамниган зон ажаһуудаг. Хамнигад үсөөншье һаа, оршожо таархаһан нютаг дэбисхэрэйнгээ хэмжээгээр Сибириин ондоо үндэһэ яһатанһаа булюу байдаг. Хамнигад Оросой холбоото уласай 11 нютаг можодо (хизаарнуудта, уласуудта, можонуудта) ажаһуудаг, үндэһэн ажаһуугшадай эрхэ зэргэтэй юм<ref name="Афанасьева">Афанасьева Е. Ф. [http://www.altargana.info/wp-content/uploads/2015/10/Buriad-sudlal-4-ex.pdf «Росиин эвенкнүүд»] — «Буриад судлал эрдэм шинжилгээний сэтгүүл», № 4, 2014 он, 80-88 хуудаһан</ref>. Хитадай зүүн хойто зүгтэ Хинганай шэлэ шадар ([[Үбэр Монгол]]до ба [[Хара-Мүрэн можо]]до), Монголдо ажаһуудаг.
дунда иимэ үзэгдэлнүүд олон. Эндэ илалтагаануудынь олон: буряадуудай тэдээндэ орходоо олон байлга, урдандаа алба татабариин хүшэр хүндэ байдал, яһатан хоорондын гэрлэлгэнүүд, ажахын хушала янза болохо мал ажал эрхилэлгын хүгжэлтэ гэхэ мэтэ. Жэшээлхэдэ, моритон тунгусууд (мал ажалтан, «мурчен» гэжэ өөһэдыгөө нэрлэдэг) зүүн зүгтэ [[Байгал нуур|Байгалай]] баруун эрьеһээ [[Амар мүрэн]]эй эхин хүрэтэр, хойто зүгтэ [[Баргажан мүрэн|Баргажанай голһоо]] [[Кучидай нуур]]нууд хүрэтэр, урда зүгтэ [[Эргэнэ гол|Эргэнэ]], мүнөөнэй Монгол Уласай таланууд хүрэтэр ажаһуудаг һэн. Алба татабари түлэхэ талаар тэдэ хэдэн томо бүлэгүүдтэ хубаарадаг байгаа: баргажанай, [[Нэршүү|нэршүүгэй]], урулын, юрөөгэй, армагай, [[Сэлэнгэ мүрэн|сэлэнгын]] гэхэ мэтэ.
 
2010 оной хүн зоной тоосоогой баримтануудай ёһоор, [[Оросой холбоото улас]]та 38396 хамниган зон ажаһуудаг. Хамнигад үсөөншье һаа, оршожо таархаһан нютаг дэбисхэрэйнгээ хэмжээгээр Сибириин ондоо үндэһэ яһатанһаа булюу байдаг. Хамнигад Оросой холбоото уласай 11 нютаг можодо (хизаарнуудта, уласуудта, можонуудта) ажаһуудаг, үндэһэн ажаһуугшадай эрхэ зэргэтэй юм<ref name="Афанасьева">Афанасьева Е. Ф. [http://www.altargana.info/wp-content/uploads/2015/10/Buriad-sudlal-4-ex.pdf «Росиин эвенкнүүд»] — «Буриад судлал эрдэм шинжилгээний сэтгүүл», № 4, 2014 он, 80-8882 хуудаһан</ref>. Хитадай зүүн хойто зүгтэ Хинганай шэлэ шадар ([[Үбэр Монгол]]до ба [[Хара-Мүрэн можо]]до), Монголдо ажаһуудаг.
 
== Зүүлтэ ==
"https://bxr.wikipedia.org/wiki/Хамнигад" хуудаһанһаа абтаһан