Химиин элемент: хубилбаринуудай хоорондохи илгаа

Зосоохинь усадхагдаа Зосоохинь нэмэгдээ
Elvonudinium (зүбшэн хэлсэлгэ | Хубита)
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы
Elvonudinium (зүбшэн хэлсэлгэ | Хубита)
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы
9 мүр:
33 химиин элементтэй оршон үеын түрүүшын жагсаалтые [[Антуан Лавуазье]]гэй 1789 оной «Химиин элементнүүд» (''Elements of Chemistry'') номһоо хаража болоно. 1869 ондо [[Дмитрий Менделеев]] алдарта [[үелхэ системэ|үелхэ системэеэ]] нээһэн байна.
 
XX зуун жэлэй эхин хүрэтэр химиин элементые саашада дахин заахан хэһэгүүдтэ задархагүй гэжэ тодорхойложо байгаа.<ref name="boyle">{{cite book | first=Robert | last=Boyle | authorlink=Robert Boyle | year=1661 | title=The Sceptical Chymist | location=London }}</ref> 1913 ондо [[Һенри Мозли]] химиин элементын [[атомой дугаар]] тухайн [[атом|атомойнгоо]] протоной тоогоор тодорхойлогдохо зүй тогтолые нээһэн байна. 1919 ондо ниитэ 72 химиин элемент нээгдээд байһан ба <ref>{{cite book | last=Carey | first=George, W. | year=1914 | title=The Chemistry of Human Life | location=Los Angeles|}}</ref>, 1955 ондо нээгдэһэн [[менделевийменделеви|101-дэхи элементые]] алдарта химик Менделеевэй нэрээр нэрлэбэ.
 
== Тодорхойлолго ==
=== Атомой дугаар ===
{{Гол|Атомой дугаар}}
Атомой дугаар хадаа тухайн элементын үелхэ системэдэ эзэлжэ байдаг дэс дугаар болоод тухайн [[атомой сүмэ]]дэхи [[протон]]ой тоотой эжэл удхатай байдаг.
 
=== Атомой масса ===
{{Гол|Атомой масса}}
Атомой масса (A гэжэ тэмдэглэгдэнэ) гээшэ атомой сүмэдэхи [[протон]] ба [[нейтрон]]ой тооной ниилбэри юм.
 
=== Изотопи ===
{{Гол|Изотопи}}
Изотопи гээшэнь [[атомой сүмэ|сүмэдэ]] [[протон]]ой тоогоороо эжэл, харин [[нейтрон]]ой тоогоороо илгаатай тухайн химиин элементын түрэлнүүдые хэлэнэ.
 
=== Аллотропи ===
{{Гол|Аллотропи}}
Аллотропи гээшэнь тухайн нэгэ химиин элементын үүдхэдэг хоорондоо илгаатай хоёр болон тэрэнһээ олон түрэлэй дан бодосууд юм. Ондоогоор хэлэбэл, эдэ аллотропинуудые бүридүүлэгшэ [[атом]]ууд эжэл болобошье, эдэ атомуудай хоорондоо холбогдохо байдалынь ондоо байна. Ондоогоор хэлэбэл, бүтэсын байгууламжань илгаатай байна.
 
== Тэмдэглэлгэ ==
[[Лата үзэг]]ээр тэмдэглэгдэдэг, оршон үеын химиин тэмдэглэлгые [[Швеци|швед]] [[хими|химик]] [[Йенс Якоб Берцелиус]] болбосоруулһан болоод тухайн үедэ [[лата хэлэн]]иинь [[эрдэм ухаан]]ай хэлэн байгаа.
 
== Зүүлтэ ==
"https://bxr.wikipedia.org/wiki/Химиин_элемент" хуудаһанһаа абтаһан