Сампин: хубилбаринуудай хоорондохи илгаа
Зосоохинь усадхагдаа Зосоохинь нэмэгдээ
м clean up, replaced: тэрэһээ → тэрэнһээ, үлдэһэн → үлэһэн, зэрэг → зэргэ using AWB |
м clean up, replaced: МЭҮ → {{МЭҮ}} (2), нэрэл → нэрлэ (2) using AWB |
||
11 мүр:
== Месопотами сампин ==
{{МЭҮ}} 2700—2300 оной үедэ [[Шумер]]та сампин шэнги хэрэгсэл байжээ. Тэдэнэй жартын тоололдо тааруулһан сампингай үүргые шэрээ орложо, дээрэнь багана зуржа тоо бодоход хэрэглэж байба.<ref>Ifrah, Georges (2001), The Universal History of Computing: From the Abacus to the Quantum Computer, New York: John Wiley & Sons, ISBN 0471396710.</ref>
== Хитад сампин ==
[[Файл:Boulier1.JPG|right|thumb|[[Хитад]] сампин]]
Хитад сампингай тухай анха {{МЭҮ}} 2-р зуунай үедэ тэмдэглэгдэжэ үлэһэн байдаг. Хитад хэлэнэй нэрэнь ''суанпан'' (算盤, сэхэ оршуулбал «тоолохо табюур») гэнэ. Хитад сампингиинь ехэбшэлэн 7 ба тэрэнһээ олон эгнээтэй, 20 см ута, янза бүриин үргэнтэй байдаг. Дээдэ нүдэндэнь 2 эгнээ, доодо нүдэндэнь 5 эгнээндэ тус бүри эрхэнүүд шорлогдон байрлаһан байдаг. Үүгээр арбан зургаатын тоолол, арбатын тоололдо бодохо боломжотой.
[[ЮНЕСКО]]-гэй бэетэ буса соёлой үбые хамгаалха засагай газар хоорондын комиссиин 8-р хурал 4-нэй үдэр [[Азербайджан]]ай ниислэл Бакуда хуралдажа, Хитадай сампинг [[ЮНЕСКО]]-гэй бэетэ буса соёлой үбэдэ албан ёһоор бүридхэн абаһан байна. Сампинг дэлхэйн хамагай эртэнэй тоосоолон бодохо хэрэглүүр гэдэг болоод Хитадай 5 дахи ехэ нээлтэ гэжэ
[[ЮНЕСКО]]-гэй танилсуулгада сампин бол Хитадай эртэнэй ехэ нээлтэ болоод 1800 тухай жэлэй турша хамагай түргэн тоосоолон бододог үйлэдэлээрээ дэлхэйн хамагай эртэнэй тоосоолон бодохо хэрэгсэл боллоо гэж тэмдэглэбэ.
24 мүр:
== Япон сампин ==
[[Файл:Soroban.JPG|right|thumb|Япон сампин]]
Япондо сампиные баһа нэгэ хубирал нэрэ болохо ''соробан'' (算盤, сэхэ оршуулбал «тоолохо табюур», удхаарынь оршуулбал мэдээжэ «сампин») гэжэ
== Зүүлтэ ==
|