|
[[Image:NYSE-floor.jpg|thumb|right|300px|[[Нью-Йоркой Хүрэнгын Биржэ|Нью-Йоркой Хүрэнгын Биржын]] худалдаанай дабхарта ябагдажа бай гүйлгээнэй ябаса. Эдэгээр хүмүүнэй хэһэн эдынэдэй засагай һунгултануудынь санхүүгэй шиидэбэри боложо байдаг.]]
'''ЭдынЭдэй засаг'''<ref>[https://burunen.ru/site/news?id=14251 Шэнэ үгэнүүд тухай]</ref> ({{mongolUnicode|ᠡᠳ᠋ ᠦᠨ ᠵᠠᠰᠠᠭ|h}}) гү, али '''эдэй засаг'''<ref>Санжанов Жамьян Шарапович Общественно-политическая лексика бурятского языка (на примере газеты "Буряад-Монголой Yнэн") // Вестник БГУ. 2013. №10. URL: http://cyberleninka.ru/article/n/obschestvenno-politicheskaya-leksika-buryatskogo-yazyka-na-primere-gazety-buryaad-mongoloy-ynen (дата обращения: 12.10.2017).</ref> ({{mongolUnicode|ᠡᠳ᠋ ᠦᠨ ᠵᠠᠰᠠᠭ|h}}) гү, али '''эдэй засаг'''<ref>[https://burunen.ru/site/news?id=14251 Шэнэ үгэнүүд тухай]</ref> хобор хизгаарлагдмал нөөсэ баялигые ниигэм ба ниигэмэй бүлэг, нэгэжүүдэй одоогой ба ерээдүйн хэрэгсээ, шаардалгые хангаха зорилгоор хэрхэн яажа үрэ дүнтэй ашаглаxа зарсуулха талаар һунгалта хэхэ шиидэлые һудалдаг [[ниигэм]]эй [[шэнжэлхэ ухаан]] юм.
'''ЭдынЭдэй засаг''' — бараа ба үйлэшэлгээнэй үйлэдбэрилэл, хубаарилалта болон хэрэглээе һудалдаг [[шэнжэлхэ ухаан]] юм. ЭдынЭдэй засаг гэхэ нэршэлынь oikos (гэр) ба nomos (дүрэм гү, али хуули), гү, али "гэрэй ажахые ударидаха" гэһэн [[грек хэлэн]]һээ үүдэһэн.
==Ударидхал==
[[Image:AdamSmith.jpg|thumb|[[Адам Смит]], эдынэдэй засагай онолой эсэгэ гэгдэдэг, ''[[Үндэһэтэнүүдэй Баялиг]]'' гү, али "Үндэһэтэнүүдэй Баялигэй үүдэбэри болон шалтагааные һудалха" номой зохёогшо.]]
Үйлэдбэрилэл ба хубаарилалтын тухай дуугаралсааниинь [[ЭдынЭдэй засагай түүхэ|ута түүхэ]]тэй хэдышье оршон үеын удхаараа эдынэдэй засагай онолые голдуу 1776 ондо [[Адам Смит]]эй ''[[Үндэһэтэнүүдэй Баялиг]]'' номые хэблэгдэһэнһээ хойшо абажа үзэдэг. Энэ һудалгаандаа Смит дараахи һэдэбые туһагаһан:
:[[Улас түрэ|Улас түрын]] эдынэдэй засагынь түрын түшээ гү, али хуули тогтоогшын тухай шэнжэлхэ ухаанай һалбари гэжэ хэлэгдэхэ ба нэгэдүгээртэ арад түмэнг хангалтатай оролго эсэбэл бараагаар хангаха гү, али үлүү тодоруулбал өөрһэдэйгөө тиимэ хэмжээнэй оролго эсэбэл ами зууха зүйлэсээр хангахад туһалха, хоёрдугаарта түрэ гү, али улас ороноо ниигэмэй үйлэшэлгээ үзүүлхэд хангалтатай оролгоор хангаха гэһэн хоёр үндэһэн ойлголтые гаргажа ерэһэн. Энэнь арад түмэн болон түрэ засагые баяжуулахад зорюулагдан гаража ерэһэн.
Смитынь '[[улас түрын эдынэдэй засаг]]' гэжэ нэрлэжэ байһан, гэхэдээ 1870 онһоо хойшо "эдынэдэй засаг" гэһэн нэршэл голшолон хэрэглэгдэхэ болоһон.
== Зүүлтэ ==
{{1000 үгүүлэл}}
[[Категори:ЭдынЭдэй засаг]]
[[Категори:Санхүү]]
| 