Япон Улас: хубилбаринуудай хоорондохи илгаа
Зосоохинь усадхагдаа Зосоохинь нэмэгдээ
м clean up using AWB |
м clean up using AWB |
||
83 мүр:
Японоор 日本 (албан ёһоор {{Audio|Ja-nippon(日本).ogg|''Ниппон''}}, аман яряанай хэлээр {{Audio|Ja-nihon(日本).ogg|''Ниһон''}} гэжэ дуудагдана, «Наранай үндэһэн/үзүүр/гарбал» гэхэ удхатай) гэжэ нэрлэгдэдэг. Гэхэдээ түүхэн уламжалалһаа үзэбэл Ниппон гэдэг нэрэнь арай эртэ бии болоо. Япон хүнүүд өөр тухайгаа ''ниһондзин'' ({{lang-jap|日本人|にほんじん}}) гэжэ хэлэдэг, өөрынгөө хэлэеэ — ''ниһонго'' ({{lang-jap|日本語|にほんご}}).
Энэхүү нэрэнь анха [[645 он]]ой 7-р һарада Солонгосой хахад аралда оршон байһан [[Когурё]] болон [[Пэкче]] уласуудай элшэдэ хандаһан бэшэгтэ «Бурханай һорболжото Наранай үндэһэн уласай эзэн хаан»
Албан ёһоной англи нэршэлынь ''Japan'' байгаад '''JPN'''
Джэпэн ({{lang-en|''Japan''}}), Жапон ({{lang-fr|Japon}}), Япан ({{lang-de|Japan}}), Джапонэ ({{lang-it|Giappone}}), Хапон ({{lang-es|Japón}}), Япония ({{lang-ru|Япония}}), Ипүн ({{lang-tha|ญี๋ปุ่น}}) зэргэ нэрэнүүдынь эртын [[хитад хэлэн]] [[У бүлэг]]эй үгэһээ үндэһэтэй, [[Марко Поло]]ор Cipangu гээд бэшэгдэһэн, Европодо түгэгдэһэн байгаа. Мүнөөнэй [[Шанхай аялгуу]]да Zeppen [zəʔpən] гэжэ дуудагдана. [[Малай хэлэн]]эй үгэ Jepang хадаа Хитадай урда зүг эрье шадарай аялгуунуудһаа зээлигдэһэн байгаа, миньнань али нинбо магад, энэ үгэеэ 16-р зуунай Малаккада ошоһон Португалиин далайшад Европода асаржа, Англи хэлэнэй һорболжо бэшэгсоо 1565 ондо Giapan гэжэ бэшэгдэһэн. Харин [[ханзы үзэг]] хэрэглэдэг байһан уласуудта тухайн ханз үзэгэй уг хэлэн дэхэ дуудалга болохо Ильбон ({{lang-ko|일본}}; 日本), Жибэн ({{lang-zho|日本}}, ''Rìběn''), Нят Бан ({{lang-vie|''Nhật Bản''}}; 日本) зэргээр дуудадаг байна. Монголшуудшье мүн адли нэрэнэйнь удхаар «Наранай Улас, Мандажа байһан наранай орон»
== Ниислэл ==
[[Ниислэл]] хотонь [[Тоокёо]] (Дуудалгадынь ойртуулха үүдэнһээ Токио
== Томохон хотонууд ==
104 мүр:
Түүхын ябасада ойро хүршэ [[Эмиси]], [[Һаято]] зэргэ үндэһэтэнүүдые нэгэдхэн газар нютагаа тэлэһээр байһан болоод энэ хугасаада гадаада оронтой хэһэн дайн гэбэл [[Солонгосой хахад арал]] болон [[Юан Улас|Юан гүрэнтэй]] хэһэн хэдэн удаагай дайнһаа хэтэрхэгүй байгаа. Иимээр 1872 ондо мүнөөнэй газар нютагаа нэгэдхэбэ. Дээрэһээнь 20-р зуунай эхин гэхэдэ [[Тайвань]], Солонгосой хахад аралые нэгэдхэжэ, [[Номгон далай]]н аралнуудые колонишолжо, тоглооной улас болохо [[Манжа гүрэн]] уласаар дамжуулан Хитадай нэгэ хэһэгые захирша эзэрхэг түримхэй <small>(империалис)</small> уласай түрэхые олоһон болоод 1936 ондо уласайнгаа албан ёһоной нэрые '''Японой эзэнтэ гүрэн''' болгоһон түүхэтэй. Япон 1945 ондо Дэлхэйн 2-дугаар дайн (Номгон далайн дайн)-да ялагдаһанаар тэрхүү эзэмшэл нютагуудаа ехэнхииень алдажа, [[Американ Нэгэдэһэн Улас|АНУ]] тэргүүтэй Холбоотонуудай удирлагад ороһон юм.
Дайнай дарааха Япон Улас сэргэжүүлхэ үзэлтэн <small>(милитарист)</small> үзэлээһээ татхалзан, 1947 оной 5-дугаар һарын 3-нда хүсэнтэй болоһон Японой Үндэһэн Хуулидаа түрын дээдэ эрхые арад түмэн эдэлнэ
Улас байгуулагдаһан огноог Европын литээр [[660 он]]ой [[1-р һарын 1]] гэжэ үзэдэг байна.
208 мүр:
== Шажан шүтэлгэ ==
{{main|Японой Буддын шажан}}
[[Синтоо]], Хитад, Солонгос, Энэдхэгһээ ерэһэн [[Буддын шажан]]да дабхар шүтэлэгтэй
== Болбосорол ==
|