Монгол: хубилбаринуудай хоорондохи илгаа

Зосоохинь усадхагдаа Зосоохинь нэмэгдээ
м Replace BSicon(s): LUECKEq→LSTRq, eGRENZE→STR+GRZq, exGRENZE legende→GRZq
Elvonudinium (зүбшэн хэлсэлгэ | Хубита)
м clean up, replaced: Мэдээлэл → Мэдээсэл, заха зээлэй → заха зээлиин using AWB
60 мүр:
Монгол үндэһэтэн (95 %), [[Хасагууд|хасаг]] (3.9 %), [[уряанхай]] арад түмэнһөө бүридхэжэ 3 сая (миллион) хүн зонтой. Монгол улас [[далайда гаралгагүй улас|далайда гарсагүй]] бүгэдэ [[Буддын шажан|Бурханай шажан]] диилэнхэй хүн зоной шүтэлэг юм. Газар нютагай хэмжээгээр дэлхэйн 19-дэхи һуурида байна, 1,564,116 дүрбэлжэн километр нютагынь дунджаар далайн хэмжээнһээ дээшэ 1,580 метр үндэртэ үргэгдэһэн байдаг. Нютагай ехэнхинь [[тала]], [[хээрэ]] бүгэдэ хойто болон баруун талаар [[Алтайн нуруу|Алтай]], [[Хангайн нуруу|Хангай]], [[Хэнтэйн нуруу|Хэнтэй]] нюруунууд, бусад һалбари ууланууд һунан тогтоһон, урда талада [[Гоби]] зонхилно. [[Хүдөө ажахы]]н һалбарида бэлшээриин [[мал ажахы]] эрхэлдэг, мүн гол мүрэнүүдэй ай һаба газарнуудаар [[улаан буудай]], [[хүнэһэнэй ногоо]] голшолон таряалдаг. [[Нүүрһэн]], [[түмэр|түмэрэй хүдэр]], [[зэд]] зэргын ашагта малтамал баялиг.
 
Монгол оронһоо [[Палеонтологи|эртын шэмэ шудалалай]] олдобори баян олдодог. Евразиин нүүдэлшэдэй анханай түрэтэ улас гэжэ алдаршаһан [[Хүннү]] МЭҮ 209 ондо Монгол орондо түблэн байгуулагдажа байба. Тэрэнһээ хойшо [[Түрэг]] болон үбгэ Монгол хэлэтэй олон улас ээлжэлэн оршон байһан болоод 13-р зуунай эхеэр тархай Монгол аймагуудые [[Чингис хаан]] нэгэдхэжэ [[Ехэ Монгол Улас]] байгуулагдаһан. 1234 ондо [[Үгэдэй хаан]] залгамжалжа, хожомынь 1279 ондо Чингис хаанай аша [[Хубилай хаан]] [[Юань улас]]ые Хитадта түблэн байгуулһан байна. Юань улас унаһанай дараа XIV зуунай үеһөө Монголшууд [[Сагаан хэрэм]]һээ хойшохи орондоо дотоодоо дайн самуунтай бага хаадай үе туулаа. 1604—1634 ондо хаан һууһан [[Лигдэн хаан]] [[Манжа үндэһэтэн|манжуудта]] эсэргүү Монголшуудые дахин нэгэдхэхые оролдоһон болобошье тэрэнэй наһа бараһанай дараагаар [[Манжын Чин гүрэн|Чин уласай]] эрхэшээлдэ субаран орсогооһон. 1911 ондо [[Манжын Чин гүрэн|Чин гүрэн]] нурахань тодорхой болоһоноор Монголшууд тусгаар тогтонолоо зарлан тунхаглажа [[Богдо хаан]]та Монгол улас байгуулагдаһаншье [[Арадай хубисхал|1921]] он хүрэтэр бүринээр тусгаар тогтоножо шадаагүй. 1945 ондо [[Зүблэлтэ Холбоо|СССР]]-һээ бусад гадаадын уласуудаар хүлеэн зүбшөөрэгдэжэ, 1961 ондо [[Нэгэдэһэн Үндэһэтэнэй Байгуулга|НҮБ]]-ын гэшүүн, [[бүрин эрхэтэ улас]] болоһон. 1924 оной үндэһэн хууляар [[Бүгд Найрамдах Монгол Арад Улас]] нэрэтэй боложо, [[Зүблэлтэ Холбоо|СССР]]-эй нүлөөгөөр [[коммунизм|коммунис]] улас түрын дэглэм, [[социализм|ниигэм журамай]] эдэй засагаар замнаһан. 1990 ондо бусад [[социализм|социалис]] уласуудын адли [[арадшалал|арадшалһан]] дэглэм, [[заха зээлэйзээлиин эдэй засаг]]та шэлжэһэн.
 
== Түүхэ ==
355 мүр:
 
=== Шинжлэх ухаан, технологи ===
1990-ээд оноос арадчилал хөгжснөөр Монгол улас нь [[технологи|технологийн һалбариаа]] хөгжүүлж эхэлжээ. Үүний үр дүнд нилээд олон тооной технологийн компаниуд үүсгэгджээ. мүн [[Өмнөд Солонгос]], [[Хитад]] зэргэ ойр орчмын орнуудын технологийн компаниуд Монголд һалбариаа нээж эхлэж байна. [[МэдээлэлМэдээсэл харилцаа]]ны ба [[интернет]]ийн үйлчилгээ олгогч компаниуд ихэссэнээр интернет ба утасны һалбариыг өрсөлдөөнтэй болгожээ. Үүнээс эгээн өрсөлдөөнтэй нь [[үүрэн телефон|үүрэн телефон утасны]] һалбари болоод одоо Монголой ихэнх нутгийг хамарч байна. Электроник ба механик аж үйлдвэрлэлтэй харьцуулахад [[программ хангамж]] нь Монголд үйл ажиллагаагаа эрхэлдэг Монголой ба гадаадын компаниудад түлхүү хөгжиж байна.
ыыы
 
"https://bxr.wikipedia.org/wiki/Монгол" хуудаһанһаа абтаһан