Дезоксирибонуклеинай хүшэл: хубилбаринуудай хоорондохи илгаа
Зосоохинь усадхагдаа Зосоохинь нэмэгдээ
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы |
|||
1 мүр:
[[Файл:ADN animation.gif|thumb|right|ДНХ-эй хос спираль бүтэсэ]]
'''Дезоксирибонуклеинай хүшэл''' (ДНХ) гээшэ мэдэгдэжэ бай бүхы [[махабад|амиды махабадуудай]] ургалта хүгжэлтэ, ажаллалгада ашаглагдадаг [[генетикэ|генетикын]] заабаринуудые агуулһан [[нуклеинай хүшэл]] юм. Дезоксирибонуклеинай хүшэлэй [[молекула]]нуудай гол үүргэ удаан хугасаада [[
Химиин хубида ДНХ [[нуклеотид]] гэһэн энгын нэгэжэнүүдһээ бүридэһэн, [[эстер]]эй холбоогоор холбогдоһон саахар болон фосфатын нэгэдэлһээ бүридэһэн нюрган бүхы хоёр ута [[полимер]]һоо тогтодог. Эдэ хоёр хэлхеэ холбоон бэе бэетэйгээ параллел болобошье шэглэл эсэргүү оршодог. Саахар бүридэ дүрбэн түрэлэй молекулануудай нэгэ холбогдоһон байха ба эдые [[нуклеоһуури|һууринууд]] гэдэг. Гол нюргые дахан байрлаха эдэ дүрбэн һууриин дараалалынь
Эсэй дотор ДНХ [[хромосома]] гэгдэхэ бүтэсэнүүдтэ хубаагдаха ба эсэй доторхи хромосомануудай нэгэдэлынь [[геном]]ые бүтээдэг. Тэдэ хромосоманууд эсэй хубаагдалай үмэнэ хуулбарилжа хубаагдадаг. Энэ процессые ДНХ үржэхэ гэдэг. [[Эукариот|Эукариот организм]]ууд тухайлбал [[амитад]], [[ургамал]], [[мөөгэ]] зэргэ өөһэдын ДНХ-ые [[эсэй бөөм]] дотороо хадагалдаг бол харин [[Прокариот|Прокариот организм]]ууд тухайлбал бактериинхи эсэй [[цитоплазма]] дотороо байдаг. Хромосомануудай дотор [[хроматин]] протеинууд тухайлбал [[гистон]]ууд ДНХ-ые нягтаруулжа, зохёон байгуулдаг. Энэ бусад протеинуудтай харилсан үйлэшэлэлсэхые хинахада туһалдаг болон уламаар [[ген]]эй хүрбүүлэлгые хинадаг.
|