I Пётр: хубилбаринуудай хоорондохи илгаа

Зосоохинь усадхагдаа Зосоохинь нэмэгдээ
Elvonudinium (зүбшэн хэлсэлгэ | Хубита)
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы
Elvonudinium (зүбшэн хэлсэлгэ | Хубита)
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы
23 мүр:
|date of burial =
|place of burial =[[Петропавловскын оршуулгын газар]], [[Санкт-Петербург]]
|}}'''Агуу I Пётр''' (30.5.1672 — 28.1.1725) — [[Романовойнхид|Романовойнхи]] удамай 1682 онһоо [[Ородой эзэнтэ гүрэн|Ородой]] хаан (1689 хааншалаа), 1721 онһоо — түрүүшын Бүхэроссиин эзэн хаан, [[Алексей Михайлович]]эй отхон хүбүүн. Тэрэ түрын захиргаанай шэнэшлэлые зохёоһон: Сенадые, коллегинуудые (зүблэл), дээдэ түрын хиналтын ба улас түрын мүрдэн байсааха эмхи зургааниие байгуулба; улас түрэ сүмые мэдэлдээ абаа; улас орониие шэнээр можодо хубаажархиһан; шэнэ ниислэл хото [[Санкт-Петербург]]ые байгуулһан. [[Баруун Европа|Баруун Европынхи]] гүрэнүүдэй ажаүйлэдбэри, худалдаа, соёл уралигай талаар дүй дүршэлые хэрэглэгдэһэн, [[меркантилизм]]ын эсэргүүсэн бодолго баримталаа ([[мануфактура]], [[түмэрлиг]]эй, хадын ба бусад үйлэдбэри, уһан онгосо хэхэ газар, онгосын зогсоохо док, [[һубаг]]уудые байгуулба). I Пётр 1695—1696 оной [[Азовай аян дайн]], 1700-21 оной [[Хойто дайн]], 1711 оной [[Прутай аян дайн]], 1722-23 оной [[Персиин аян дайн]]да армиие толгойлһон; [[Нотебург]]ын бүһэлэлгэ (1702), Лесная голой байлдаан (1708), Полтавын байлдаанда (1709) сэрэгээ тушааба. Тэрэ флодой барилгые ба байнгын сэрэгые байгуулгые хинаба. [[Изагууртад]]ай эдэй засагдахи ба улас түрэдэхи байдалые бэхэжүүлбэ. Пётрын тушааха һанаашалгаар маша олон һургуули, Шэнжэлхэй Ухаанай Академи нээбэ, «эргэн бэшэгые» хүлеэн абаба. Пётрын шэнэшлэлнүүдые хархис аргаар гүйсэдхэжэ, ехэ материаллиг болон хүнэй хүсэн шангадхаад арад ниитые дарлаа бэлэй ушар гамгүйгөөр дарагдаһан олон буһалгаан эсэргүүсэн бодолгонууд (1698 оной [[Стрелецүүдэй буһалгаан]], 1705-06 оной [[Астраханиин бодолгобуһалгаан]], 1701-09 оной [[Булавинай бодолгобуһалгаан]]) гараба. Тэрэ хүсэрхэг абсолютис улас гүрэниие байгуулһанай ашаар Баруун Европынхи гүрэнүүдһөө Ород гүрэнэй мэдэрэлтые хүрөө.
 
[[Категори:Ородой түүхэ]]
"https://bxr.wikipedia.org/wiki/I_Пётр" хуудаһанһаа абтаһан