Октавиан Август: хубилбаринуудай хоорондохи илгаа
Зосоохинь усадхагдаа Зосоохинь нэмэгдээ
м clean up using AWB |
м clean up, replaced: үлдэжэ → үлэжэ using AWB |
||
30 мүр:
== Намтар ==
Октавиан Август бол [[Римэй эзэнтэ гүрэн]]иие үндэһэлэгшэ юм. МЭҮ нэгэдүгээр зуунай үедэ Римэй уласые һүйрүүлжэ байһан олон жэлэй һунжарһан дайниие зогсоожо Римэй эзэнтэ гүрэниие байгуулжа дараашын хоёр зуунай турша энхэ амгалан байха нүхэсэлые бүридүүлһэн габьяатай бэлэй. Гай Октавиус (юрэнь Октавиан нэрээрээ ниитэдэ алдартай ба "Август" хэргэмые 35 наһатайдаа хүртөө) МЭҮ 63 ондо түрэһэн болоод Римэй улас түрын гарамгай зүдхэлтэнүүдэй нэгэ болохо Юлий Цезариин үргэмэл ажа хүбүүн байһан юм. Хуули ёһоной хүүгэдгүй Юлий Цезарь залуу Октавианиие ашада дэмжэжэ улас түрын талаар үдэжэ үндыхэдэнь туһалба. Тэрэниие 18 наһатай байхада Юлий Цезарь алагдаһаниинь Римэй [[улас түрэ]], [[сэрэг]]эй зүдхэлтэнүүдэй дунда бөөн тэмсэл үрнэхэ шалтагаан болоо һэн. Анхандаа Октавиан тэмсэл зүршэлгые огто тоохогүй байһаншье һаа, Юлий Цезариин үргэмэл хүбүүн гэһэн нэрээр хэд хэдэн нүлөө бүхы хүнүүдэй дэмжэлгыень абажа шадаба.
Гэбэш Юлий Цезариин хамтаран зүдхэгшын нэгэ болохо [[Марк Антоний]] сэрэгэй диилэнхи хэһэгэй дэмжэлгые абажа удатар байлдаан хэбэ. Тэрэ дайнай уршагаар Римэй хоёр хубаагдажа дурна хэһэгыень Марк Антоний, баруун хэһэгыень Октавиан захирдаг боложо хэһэг хугасаанд түрэ эблэрбэ. Энэ хоорондо Марк Антоний гоё басаган Клеопатрагай хормойһоо зүүгдэжэ хамаг сагаа "хооһон" үрэжэ байхада Октавиан байра һууряа улам бэхэжүүлжэ амжаба. Хоёр гол улас түрын зүдхэлтэнэй хоорондын шиидбэрлэхэ тулалдаан манай эрын үмэнэхи 31 ондо Акциин хошуунай оршом боложо тэнгисэй ами үрсэһэн тулалдаанда Октавиан илалта байгуулжа Антоний, Клеопатра хоёр [[амяа хорлолто|амяа хорлобо]].
Эрхэ мэдэлдэ хүрэхын түлөө хархисаар тэмсэжэ байһан Август илалта байгуулһанай дараа энхэ амгаланг туушатай хамгаалагша болон хубирба. МЭҮ 27 ондо сенаторнуудые тайбшаруулхын тулада бүгэдэ найрамдаха уласые һэргээжэ бүхы албан тушаалһаа татгалзажа байгаагаа мэдэгдэбэ. Гэбэш ромын сэрэгэй диилэнхи хэһэг байралжа байгаа [[Испани]], [[Бага Ази]], [[Сири]]ин амбан захирагша хэбээр
МЭ 14 ондо Октавиан Август наһа бараха үедээ бүгэдэ найрамдаха засаглалые халажа хаанай хэмжээлшэгүй эрхэ мэдэлые абажа шадаһан тула тэрэнэй залгамжалагша дагабари хүбүүниинь эрхэ мэдэлые шууд шэлжүүлэн абаһан бэлэй.
== Аша холбогдол ==
43 мүр:
Август бараг дүшын жэлэй турш аРимэй эзэнт гүрэниие захиржа ниитэ Европодо нүлөө үзүүлжэ шадаһан юм. Армяа бэешэлэн ударидажа [[Испани]], [[Швейцари]], [[Бага Ази]], [[Балканын хахад арал]]ай ехэнхи хэһэгые бүрин эзэмдэжэ Уласайхигаа хойто хилые [[Рейн мүрэн|Рейн]]-[[Дунай мүрэн|Дунай]] мүрэнөөр тогтооһониинь хэдэн зуун жэлэй турша хэбээр хадгалагдажа байһан юм.
Октавиан Август шадабарилиг түрын зүтгэлтэн байһанай хубида эргэнэй албые зохёон байгуулхада гол үүргэ гүйсэдхэжэ [[татабари]]ин албанай бүридэл, [[санхүү]]гэй тогтолсоое болбосоронгы болгожо армяа шэнэшэлжэ сэрэгжүүлһэн уһан флот байгуулһан юм. Августын захиргаанай үедэ замай сеть бии боложо барилга байгууламжа олоноор бодоһон. Тэрэнэй һанаашалгаар хиид олоноор баригдажа [[эртын рома|эртын ромын]] ёһо заншалые һэргээжэ гэр бүлэ болохо, хүүгэд хүмүүжүүлхэ хуулинууд баталигдан гараба. МЭҮ 30 онһоо арад түмэнэй амидаралай түбшэн дээшэлһэнээр Август сэдьхэл тайбан амидаржа ажаллажа байба.
Тэрэниие хаан байха үеэ Римэй уран зохёол, уралигай алтан үе гэжэ зүй ёһоор нэрэлдэг Алдарта зохёолшо [[Рим Виргилий]], [[Гораций]], [[Тит Ливий]] зэргэ шэлдэг бүтээлнүүдээ тэрэнэй дэмжэлгэтэйгээр туурбижа байба.
[[Категори:Римэй эзэн хаад]]▼
{{1000 үгүүлэл}}
▲[[Категори:Римэй эзэн хаад]]
| |||