|
'''Ехэ Бритаани''' (''Great Britain'') али '''Ехэ Бритааниин болон Хойто Ирландиин Холбооной Хаан Улас''' (''United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland'') — баруун [[Европо|Европын]] аралай [[улас]] юм. Газар нютагань [[Ехэ Британи арал]], [[Ирланд арал|Ирланд аралай]] зүүн хойто хэһэг, бусад жижиг аралуудһаа тогтоно. [[Хойто Ирланд]] дангаараа өөр уластай газараар хилэлэдэг. Энэ хилые эһэн тоособол Ехэ Британиинь [[Атлантай далай]], [[Хойто тэнгис]], [[Ла-Маншай хоолой]], [[Ирландиин тэнгис]]ээр хүрээлэгдэнэ. Хамагай томо арал болохо Ехэ Британиинь [[Ла-Маншай хонгил]]ой авто замаар [[Франци]]тай холбогдодог.
Нэгэдэһэн Хаанта Улас [[Англи]], [[Шотланд]], [[Уэльс]], [[Хойто Ирланд]] гэһэн 4 уласаар бүрдэһэн нэгэдэһэн улас юм. Энэ улас парламентай системээр ударидуулдаг бүгөөдболон засагай газар ниислэл [[Лондон]]до оршодог. Мүн [[Үндэһэн хуулида хаанта засагта улас]] бүгөөдболон түрын тэргүүн Хатан хаан [[II Элизабет]] юм. [[Һубагай аралууд]] болон [[Мэн арал|Мэн аралһаа]] тогтоһон [[Титэмэй газарууд]] (''Crown Dependencies'') албан ёһоноор уласай эзэмшил болобошье Нэгэдэһэн Хаанта Уласай хэһэг бэшэ, харин түүнтэй холбоо үүһэгэдэг. Нэгэдэһэн Хаанта Улас хуушин Британиин эзэнтэ гүрэнэй хэһэгүүд байһан, 14 гадаад харъяата газартай. [[Британиин эзэнтэ гүрэн]] дэлхэйн хуурай газарай бараг дүрбэнэй нэгые эзэлжэ, түүхэндэхэ хамагай томо [[эзэнтэ гүрэн]] байжаа. Энэ гүрэнһээ шууд шалтгаалжа [[Канада]], [[Австрали]], [[Шэнэ Зеланд]], [[Энэдхэг]], [[Пакистан]], [[Урда Африка]], [[Сингапур]], [[Шри Ланка]], [[АНУ]] гэхэ мэтэ уласуудта Британиинь ехэд нүлөөлжэ, нүлөөлэл тэдэгээрэй хэлэн, соёл урлага зэрэгтэ ажиглагдана. Хатан хаан II Элизабет [[Үндэһэтэнүүдэй Хамтын Нүхэрлэл]]эй (''Commonwealth of Nations'') тэргүүн хэбээр үлдэһэн бүгөөдболон гишүүн оронуудай [[түрын тэргүүн]] юм.
Нэгэдэһэн Хаанта Улас үндэр хүгжэлтэй орон бүгөөдболон [[эдэй засаг]] дэлхэйдэ зургаад (худалдан абаха шадбарай паритетаар тоосоһон [[ҮНБ]]) эсэбэл табда (номиналь ҮНБ) ороно. 19 ба 20-р зуунай эхэн үедэ дэлхэйн хамагай хүсэрхэг гүрэн байһан болобошье [[дэлхэйн хоёрдугаар дайн]], 20-р зуунай һүүлэ үедэ тохёолдоһон эзэнтэ гүрэнэйхэнь задарал зэрэгһээ шалгаалжа дэлхэйн ажал хэрэгтэ тэргүүлэгшэ байр һууритай оролсохо ябадал багаһашаа. Гэлээшье гэһэн [[эдэй засаг]], [[соёл урлага]], [[сэрэг арми]], [[улас түрэ|улас түрын]] нүлөөнь ехэ бүгөөдболон ядерно зэбсэгтэй орон юм. Нэгэдэһэн Хаанта Уласай сэрэг, хамгаалалтанда зарсуулха мүнгэнэй хэмжээнь дэлхэйдэ хоёрто эсэбэл гурбада (тоосоолхо аргаһаа шалтгаална) ороно. [[НҮБ]]-ын [[НҮБ-ын аюулгүйн зүблэл|аюулгүйн зүблэл]]эй байнгын гишүүн бүгөөдболон [[Европын холбоо]], [[Ехэ Найман]], [[НАТО]], [[Дэлхэйн худалдаанай байгуулалга]], [[Үндэһэтэнүүдэй Хамтын Нүхэрлэл]] зэрэг байгуулалгуудай гишүүн юм.
== Зүүлтэ ==
|
