Зосоохинь усадхагдаа Зосоохинь нэмэгдээ
|
|
|
Галта уулын дэлбэрэлтэнь нэгэн түрэлэй [[байгаалиин сүйд|байгаалиин гамшагта]] тоосогдохо ба доорохи байдалаар [[байгаали]] ба [[хүн|хүндэ]] һүргэ нүлөө үзүүлнэ.
Галта уулын дэлбэрэлтээр халуун лаваһаа гадна [[уһан|уһанай уурал]] (H<sub>2</sub>O), [[хүлэмжын хии|нүүрһэнтүрэгшын дабхар эһэл]] (CO<sub>2</sub>), [[хүхэр]]эй дабхар [[эһэл]] (SO<sub>2</sub>), [[хлор|хлорто]]то [[уһантүрэгшэ]] (HCl), [[фтор|фторто]]то [[уһантүрэгшэ]] (HF), үнэһэн ехэ хэмжээгээр [[Дэлхэй|агаар мандал]] руу (ехэбшэлэн [[Дэлхэй|стратосферэ]] рүү, 16-32 км хүрэтэр үндэртэ) сасагдана. Эдэһээ эгээн муу нүлөөтэйнь хүхэрэй дабхар эһэл болоод, энэ [[эһэл]] агаарта [[хүхэрэй хүшэл]] (H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub>), уламаар маша жаахан шэрхэгтэй сульфат тооһонсор болон хубирна. Энэ тооһонсорынь [[нара|наранһаа]]нһаа ерэхэ [[дулаанай энерги|дулаанай энергиие]]ие бусаан ойлгохо ба томоохонтомохон хэмжээнэй галта уулын дэлбэрэлэй дараа (1-3 [[жэл|жэлэй]]эй турша) агаарын дундажа [[температура]] багасадаг (хүйтэрдэг) байна. Энэһээ гадна сульфатын тооһонсорынь [[Дэлхэй|стратосферэ]] дэхи [[хлор]], [[азот|азотын]]ын химиин шэнжэ шанарые өөршэлэн, [[хлор|хлорой]]ой [[эһэл]] (ClO) үүсхэхэ ба энэ эһэлынь [[озоные]] (O<sub>3</sub>) усадхана. [[Хлор|Хлорто]]то [[уһантүрэгшэ]] (HCl), [[фтор|фторто]]то [[уһантүрэгшэ]] (HF) борооной дуһалнуудта ууһан, богони хугасаада [[хүшэллиг бороо]] болоно. [[Дэлхэй|Агаарта]] сасагдаһан үнэһэниинь хэдэн [[үдэр]] гү, али хэдэн долоо хоногой дотор [[Дэлхэй|агаар мандалһаа]] газарай гадаргуу руу бууна. Галта уулын дэлбэрэлтээр ехэ хэмжээнэй [[хүлэмжын хии]] - [[хүлэмжын хии|нүүрһэнтүрэгшын дабхар эһэл]] илгарна.
== Холбооһон ==
{{1000 үгүүлэл}}
[[Категори:Галта уула|Галта уула]]
|
