Сагаан һара: хубилбаринуудай хоорондохи илгаа
Зосоохинь усадхагдаа Зосоохинь нэмэгдээ
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы |
м clean up, replaced: үдэрдэ → үдэртэ using AWB |
||
1 мүр:
[[File:Cagancar.jpg|thumb|350px|Сагаан һарын хурал тухай соносхол. [[Элһэтэ]], [[Хальмаг Улас]].]]
'''Сагаан һара''' ({{mongolUnicode|ᠴᠠᠭᠠᠨ ᠰᠠᠷᠠ|h}}; {{lang-bod|ཟླ་བ་དག་པ།; ལོ་གསར།}}, {{lang-mn|Цагаан сар}}, {{lang-xal|''Цаһан сар''}}), мүн '''cагаалган''' ({{mongolUnicode|ᠴᠠᠭᠠᠯᠠᠭᠠ|h}}) — [[Монголшууд]]ай уламжалалта [[шэнэ жэлэй]] баяр, угай, арадай [[һайндэр]] юм. Сагаалган монгол [[литэ]]эр жэлэй эхин болоно. Сагаалганай урдахи, һарын 29-нэй һүни, дасан бүхэндэ Дүгжүүбэ нэрэтэй хурал хурагдадаг. Хуушан жэлэй һүүлшын һүни һара харагдаггүй, бүтүүгэй үдэшэ бурхан дэлгээгдэдэг үдэр «Бүтүү үдэр» гэдэг. Шэнын нэгэнэй үглөөгүүр эртэ, үүрэй сайжа эхилхэдэ, Һама сахюусан дээрэһээ буужа, нюдэ сабшаха зуура алтан дэлхэйе гурба дахин тойродог буряад-монголшууд гэжэ этигэдэг. Хабарай түрүүн һарын шэнын нэгэндэ тэмдэглэдэг. Тиин Сагаан һарын 1 шэнэһээ 15 хүрэтэр '''Монлам Ченмо''' нэрэтэй Сагаан һарын хурал болодог юм; 1 һарын 15
XIII зуунай үеһээ тэнгэри шүтэлгэ, бөөгэй ёһоор сагаалжа байһан тухай Марко Пологой зохёолдо тодорхой гарадаг. Бүхы хүн сагаан һараар сагаан зүсэмэй морин унажа, сагаан бүдөөр хэһэн хубсаһан үмдэжэ, бэе бэедээ сагаан хадаг үргэж, сагаан эдеэн зооглодогынь хэн хэндээ хирэгүй сагаан сэдьхэлээр ябажа байя гэһэн эб найрын бэлэгдэл байжа. Алгаа дэлгэнэ гэдэг надад зэр зэбсэг алга, минии сэдьхэлэй үнгэ энэ гэһэн удха бэлэй.
| |||