Буряадууд: хубилбаринуудай хоорондохи илгаа
Зосоохинь усадхагдаа Зосоохинь нэмэгдээ
м clean up, replaced: Байгал шанад → Забайкалиин, Байгалай саанахи хизаар → Забайкалиин хизаар, хязгаар → хизаар, рууд → рнууд using AWB |
|||
26 мүр:
== Нэрэ ==
[[File:Buryatdress.jpg|thumb|left|250px|Буряад үндэһэнэй хубсаһан]]
Буряад хэмээхэ нэрэнь анхалан «Монголой Нюуса Тобшо»
# Бүри/бури + д — Шоно гэһэн удхатай эртэнэй монгол, эсэбэл түрэг хэлэнһээ гаралтай нангин амитанай нэрэ + олоной тоогой аафикс. ([[чонос]]/чинос/шонос/шинос/шонод обогтой адли, Бүртэ-шоно холбоотой). Бүри хэмээхэ үгэнь монгол хэлэндэ сээрлэгдэжэ, орондонь шоно (чоно, чино, чон) гэһэн үгые хэрэглэхэ болоһон байха магадлалтай. Хамагай боломжотой хубилбари.
39 мүр:
# Бургут — бургут-бурут нэрын дуудалгын нэгэ хубилбари<ref>Банзаров Д. Собрание сочинений. Улан-Удэ, 1997. С. 102</ref>. Бургуд — хальмаг хэлэнэй бүргэд, шонхор гэһэн үгэ. Гэбшэ бусад монгол хэлэнээ энэ үгэ байгаа эсэхэнь мэдэгдээгүй тула түүрэг хэлэнһээ зээлһэн байха магадлалтай. Энэнь үмэнэ дуридһаан Бүри хэмээхэ хубилбаритай адли нангин амитанай нэрын шэнжэтэй. Гэбшэ бургуд — бурут-...- бурийад болон хубирхань эргэлзээтэй.
# Бураа + д — Ойн эргэд гэһэн үгэһөө гаралтай<ref>Зориктуев Б. Р. О происхождении и семантике этнонима бурят // Монголо-бурятские этнонимы. Улан-Удэ, 1996. С. 26</ref> (ойрод — ‘ойн арад’-тай адли). Эдэгээрһээ гадна дараахи хубилбаринууд баһа тааралдадаг.
# «Брат» — ‘дүү хүбүүн’ гэһэн ород үгэ. Ехээхэн магадлал багатай хубилбари. Ородой он тоололой
# Баряад (алайр, аха, түнхэн, захайн-аман, бөөхэн нютаг хэлэнэй мэдээн дээрэ үндэһэлһэн хубилбари) — «барга», «а-вар» нэрэ гаралгатай, ‘бар’, ‘баруун’ гэдэг үүдэлтэй<ref>Шадаева А. Т. Некоторые проблемы этнокультурной истории бурят. — Улан-Удэ, 1998 — С. 124-128</ref>.
# «[[Курыкан]]» нэрэһээ удхатай<ref>[Бертагаев Т. А. Об этнонимах бурят и курыкан. // Этнонимы. М., 1970</ref>
| |||