Энэдхэгэй далай: хубилбаринуудай хоорондохи илгаа

'''Энэдхэгэй далай''' — [[Дэлхэй]]н гурбадахи томо [[далай]] бүгөөдболоод дэлхэйн уһан гадаргуугай 20%-иие эзэлнэ. Уг далайнь хойто талаараа [[Ази]], баруун талаараа [[Африка]], зүүн талаараа [[Малайз]]иин хахад арал, [[Австрали]], урда талаараа [[Урда далай]]гаар ([[Антарктида]]ар) хүрээлэгдэнэ. Энэдхэгэй далайнь зүүн [[утариг]]ай 20°-аар [[Атлантын далай]]һаа <ref>[http://ioc.unesco.org/oceanteacher/OceanTeacher2/01_GlobOcToday/03_GeopolOc/s23_1953.pdf ''Limits of Oceans and Seas'']. International Hydrographic Organization Special Publication No. 23, 1953.</ref>, зүүн утаригай 147°-аар [[Номгон далай]]һаа тус тус тусгаарлагдана. Хамагай хойто сэгэнь хойто [[үргэриг]]эй 30° буюу [[Персиин булан]] юм. Энэдхэгэй далайн урта, үргэниинь ойролсоо бүгөөдболоод 10,000 км үргэн, ниитэ талбайнь 73,556,000 км² ([[Улаан тэнгис]], [[Персиин булан]]г оролсуулаад), уһанай ниитэ эзэлхүүниинь 292,131,000 км³ болоно. Далайн дундажа гүн 3,890 м.

Энэдхэгэй далайда хэд хэдэн томоохон [[гол мүрэн|мүрэн]] - Замбези, Шат-Эль-Араб, [[Инд мүрэн|Инд]], [[Ганга мүрэн|Ганга]], [[Ярлун мүрэн|Брахмапутра]], Иравади зэрэг шудхана. Уг далайда 2 томо урдагал урдагал байна. Эхинхэ буюу хойто урдагалиинь сагай зүүнэй дагуу, дараагынхиинь экваторай урда хэһэгтэ сагай зүүнэй эсэрэг шэглэлдэ урдана. [[Далай]]н гүнэй урдагалиинь [[Атлантик далай]], [[Улаан тэнгис]]һээ ерэхэ урдагалһаас хамаарна. Хойто [[үргэриг]]эй 20° оршомдо гадаргуугай уһанай хэм 22&nbsp;°C, түүнһээ зүүн тиишэ 28&nbsp;°C-һаа дабана. Урда туйл руу ойртоход далайн уһанай гадаргуугай хэм огосом буурна. Урда үргэригэй 65° оршомдо мүльһэн уула тааралдана. Дабһажалтань 3,2 - 3,7% байха бүгөөдболоод [[Арабын тэнгис]], баруун урда [[Австрали]] оршомдо уһан хамагай үндэр дабһажалтатай байна.