Дезоксирибонуклеинай хүшэл: хубилбаринуудай хоорондохи илгаа
Зосоохинь усадхагдаа Зосоохинь нэмэгдээ
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы |
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы |
||
2 мүр:
'''Дезоксирибонуклеинай хүшэл''' (ДНХ) гээшэ мэдэгдэжэ бай бүхы [[махабад|амиды махабадуудай]] ургалта хүгжэлтэ, ажаллалгада ашаглагдадаг [[генетикэ|генетикын]] заабаринуудые агуулһан [[нуклеинай хүшэл]] юм. Дезоксирибонуклеинай хүшэлэй [[молекула]]нуудай гол үүргэ удаан хугасаада [[Мэдээлэл|мэдээлэлые]] хадагалдаг ба энэнь [[эс]]эй бүрилдэхүүн хэһэгүүдые тухайлбал [[уураг]]ууд болон [[РНХ]]-эй молекулануудые угсарха заабаринуудые агуулдаг ушарһаа ДНХ-ые ехэбшэлэн барилгын план зурагуудай суглуулгатай адлидхадаг. Генетикын энэ мэдээлэлые агуулдаг ДНХ-эй хэһэгүүдые [[ген]] гэдэг. Гэхыдээ бусад ДНХ-эй дараалалнууд бүтэсын зорюулалтатай байдаг гү, али энэ генетикын мэдээлэлые хэрхэн ашаглахые зохисуулхада хэрэглэгдэдэг.
Химиин хубида ДНХ [[нуклеотид]] гэһэн энгын нэгэжэнүүдһээ бүридэһэн, [[эстер]]эй холбоогоор холбогдоһон саахар болон фосфатын нэгэдэлһээ бүридэһэн нюрган бүхы хоёр ута [[полимер]]һоо тогтодог. Эдэ хоёр хэлхеэ холбоон бэе бэетэйгээ параллел болобошье шэглэл эсэргүү оршодог. Саахар бүридэ дүрбэн түрэлэй молекулануудай нэгэ холбогдоһон байха ба эдые [[нуклеоһуури|һууринууд]] гэдэг. Гол нюргые дахан байрлаха эдэ дүрбэн һууриин дараалалынь мэдээлэлые кодлодог. Энэ мэдээлэлые [[генетик код]]ые ашаглан уншадаг. Генетик код протеинуудта байха [[аминохүшэл]]эй дараалалые тодорхойлжо үгэдэг. Кодые ДНХ-эй хэһэгүүдые холбогдохо нуклеинай хүшэл РНХ
Эсэй дотор ДНХ [[хромосома]] гэгдэхэ бүтэсэнүүдтэ хубаагдаха ба эсэй доторхи хромосомануудай нэгэдэлынь [[геном]]ые бүтээдэг. Тэдэ хромосоманууд эсэй хубаагдалай үмэнэ хуулбарилжа хубаагдадаг. Энэ процессые ДНХ үржэхэ гэдэг. [[Эукариот|Эукариот организм]]ууд тухайлбал [[амитад]], [[ургамал]], [[мөөгэ]] зэргэ өөһэдын ДНХ-ые [[эсэй бөөм]] дотороо хадагалдаг бол харин [[Прокариот|Прокариот организм]]ууд тухайлбал бактериинхи эсэй [[цитоплазма]] дотороо байдаг. Хромосомануудай дотор [[хроматин]] протеинууд тухайлбал [[гистон]]ууд ДНХ-ые нягтаруулжа, зохёон байгуулдаг. Энэ бусад протеинуудтай харилсан үйлэшэлэлсэхые хинахада туһалдаг болон уламаар [[ген]]эй хүрбүүлэлгые хинадаг.
[[Категори:Биологи]]
{{1000 үгүүлэл}}
| |||