Wikipedia

Улаан-Үдэ: хубилбаринуудай хоорондохи илгаа

Интерактивная навигация по истории
← Урид хэгдэһэн заһабариУдаадахи заһабари →
Зосоохинь усадхагдаа Зосоохинь нэмэгдээ
ВизуальныйВики-текст
Elvonudinium (зүбшэн хэлсэлгэ | Хубита)
15 315 заһабаринуудай
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы
Elvonudinium (зүбшэн хэлсэлгэ | Хубита)
15 315 заһабаринуудай
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы
15 мүр:
|нэгэдүгээр_зэрэгэй_нэгэжэ = [[Ородой Холбооной Уласай Бүгэдэ Найрамдаха Уласууд|БНУ]]
|нэгэдүгээр_зэрэгэй_нютаг = [[Файл:.png|22px]] '''Улаан Үдэ'''
|хоёрдугаар_зэрэгэй_нэгэжэ = ДүүргэХороо (3)
|хоёрдугаар_зэрэгэй_нютаг = НэрНэрэ бүхийбүхы 3гурбан дүүргэтэйхороотой.
|гурбадугаар_зэрэгэй_нэгэжэ =
|гурбадугаар_зэрэгэй_нютаг =
53 мүр:
Хотын эзэлхэ талмай — 347.6 дүрбэлжэн модо (км²). 2011 ондо байдалаар 404 мянган хүн ажаhуудаг.<ref name="тооллого2010">[http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/perepis_itogi1404.htm Города с численностью постоянного населения от 250 тыс. до 500 тыс. человек]</ref> [[Ород улас]]ай хотонуудай хэмжээндэ харисуулабал, 45-дахи hуурида болно.
 
Улаан Үдэ дотор гурбан дүүргэүүдхороонууд бии: Соведэй, Түмэр замай ба Октябриин. Хотын түб [[Сэлэнгэ мүрэн]]эй баруун эрьедэ байна. Энэ хадаа хотын эгээл һайхан газар гээшэ.
* Зүблэлтын хороо ({{lang-ru|Советский район}})
* Соведэй дүүргэ
* Түмэр замай дүүргэхороо ({{lang-ru|Железнодорожный район}})
* Октябриин дүүргэхороо ({{lang-ru|Октябрьский район}})
 
Хотын дарга (хотын захиргаанай толгойлогшо) — Александр Голков [[2012 он]]ой декабрь һарада дарга болобо.
62 мүр:
 
== Түүхэ ==
Улаан Үдэ хото [[1666]] ондо хасагуудаар байгуулагдаһан юм. Тэрэ түрүүн Дээдэ Үдэ гэжэ нэрэтэй байһан. [[1934]] ондо Улаан Үдэ гэжэ нэрэлэгдээ. Энэ үедэ ехэ барилга эхилһэн байна. 1934 ондо Вагон Заһалгын завод, нэгэдэхи ТЭЦ, 1935 ондо Заудинскын гурил-талханай комбинат, шэлэй завод, 1936 ондо мяханай комбинат баригдаһан юм. Һүүлдэнь онгосо бүтээлгын завод, "«Электромашина"», "«Теплоприбор"», прибор хэдэг завод, нарин сэмбын комбинат хүдэлжэ эхилээ.
 
== Шэнжэлхэ ухаанэрдэм ухаан ==
Улаан Үдэ - — томо соёлой ба [[шэнжэлхэ ухаан]]ай түб болоно. Эндэ [[Буряад шэнжэлхэ ухаанай түб]]; табан дээдэ һургуулинууд: [[Буряадай гүрэнэй дээдэ һургуули]], [[Зүүн Шэбэрэй гүрэнэй хүтэлэлгын ба технологиин дээдэ һургуули]], [[Буддын шажанай дээдэ һургуули]], [[Буряадай гүрэнэй хүдөө ажахын академи]], [[Зүүн Шэбэрэй гүрэнэй соёлой академи]].
 
Мүнөө Улаан Үдэдэ 39570 һурагшадай һураха 52 һургуули, 15430 хүнэй һурадаг 16 тусхай дунда һургуули ажаллана. Эдээнэй очно ба заочно таһагуудта 1620 оюутад һурана.
 
== Соёл ==
 
=== Театрууд ===
=== Театрнууд ===
Улаан Үдэ ниислэл хотодо [[Г. Ц. Цыдынжаповай нэрэмжэтэ буряад гүрэнэй академическа Дуури болон Баледэй театр|Дуури болон Баледэй]], Х. Н.  Намсараевай нэрэмжэтэ буряад драмын (1932), Н. А.  Бестужевэй нэрэмжэтэ ород драмын, залуушуулай, Нелли Дугаржабонай нэрэмжэтэ пластическа драмын театрнууд, дуу хатарай "«Байгал"» ансамбль, филармони (1938) болон олон музейнүүд амжалтатай ажаллана. Улаан Үдэдэ олон кинотеатрнууд харагшадые урин байдаг, тэдэниие нэрлэбэл: "«Еврозона"», "People's«People’s Cinema"», "«Capital Cinema"», "«RGB Cinema (Пионер)"» гэхэ мэтэ. Һүүлэй жэлнүүдтэ кинотеатрууд гоё, мүнөө үеын түхэлтэй болонхой. "«Октябрь"», "«Прогресс"», "«Дружба"», "«Эрдэм"», "«Фабрика кино"», "«Сагаан Морин"», "«Савва"», "«Планета 3000"», "«Восток"» гэhэн кинотеатрнууд олон жэл соо хүдэлөөд мүнөө хаагдаhан байна.
 
=== Музейнүүд ===
Музейнүүдэй эгээн мэдээжэнь хадаа түүхын, уран зурагай, геологическэ, байгаалин болон этнографическа музейнүүд болоно. Олон музейнүүдэй нэгэн эгээл мэдээжэ Буряадай Байгалай зүүн захын арадуудай этнографическа музей болоно. Тус музей нэрэдээ таарамаар гоё һайхан газарта хүхэ номин тэнгэри доро нэмжын оршодог юм.
 
=== Бусад ===
Тиихэдэ хэдэн гоё мэдээжэ зочид буудалнууд айлшадые угтадаг: "«Бурятия"», "«Гэсэр"», "«Баргажан"», "«Сагаан Морин"», "«Байгал"», "«Одон"» гэхэ мэтэ. Мүнөө худалдаа наймаанай байранууд олоор баригдана, нэрлэбэл, "«Большой"», "«Сагаан Морин"», "«Түмэр Морин"», "«Туяа"», "«Заря"» болон "«Galaxy"», "«Capitall Mall"», "«Пионер"», "«Еврозона"», "People's«People’s Park"» гэһэн худалдаа-сэнгэлтын түбүүд нээгдэнхэй.
 
== Хүн ама ==
Мүр 82 ⟶ 84 :
|+ Хүн ама
|-
!Жэл||1835||1851||1882||1890||1897||1915||1917||1923||1926||1931||1989||2002||2005||2009||2010||2013||2014||2015 - — төлөвлөгөө||2017 - — төлөвлөгөө
|-
|Хүн||3544||3746||4130||5223||8086||17  200||21  582||22  401||33  713||41  770||351  806||359  400||352  600||340  200||377  100||416  079||421453||440 130||480 560
|}
 
== Хотын дүүргэхороо болон һууринууд ==
{| class="standard"
! style="background:#efefef;" |
Мүр 146 ⟶ 148 :
Image:Новый офисный центр у рынка. 07.2009.jpg|"Еврозона" гэжэ худалдаа-сэнгэлтын болон ажаллалгын түб
Image:Центр Улан-Удэ.JPG|Улаан Үдын түб
Image:Октябрьский район (Улан-Удэ).jpg|Октябриин дүүргэхороо
</gallery>
 
"https://bxr.wikipedia.org/wiki/Улаан-Үдэ" хуудаһанһаа абтаһан