Уряанхай: хубилбаринуудай хоорондохи илгаа
Зосоохинь усадхагдаа Зосоохинь нэмэгдээ
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы |
|||
13 мүр:
}}
'''Уряанхай яһатан''' (<small>[[уряанхай хэлэн|уряанхай]]</small> ''тывалар'') — [[Ородой Холбооной Улас]]ай (РФ-иин) [[Тыва]] уласта, [[Саяан уула|Саяан уулын]] орондо ажаhуудаг [[түрэг хэлэнэй бүлэ|түрэг хэлэтэ]] арад түмэн юм. Тувашуудые [[Монголшууд]]ай [[уряанхай омог]] гарал нэгэтэй гэжэ түүхэшэд үздэг. Тагна Уряанхай, туһа уряанхай гэжэ 2 хубаагдадаг болоод тэдэнь Хара һүлдэ болон Сагаан һүлдээр баһа илгагдадаг байна. Мүнөөдэрэй РФ-да амидаржа байдаг уряанхайшууд [[хирхис]] болон [[яхад]]тай (саха) холилдон бии болоһон байна. Тэдэ [[Монгол улас]]ай [[Баян-Үлгы]] аймагай [[Сэнгэл сомон]]до олоноороо амидархаһаа гадна [[Убса]], [[Хобдо]] аймагта сөөн тоогоор оршон һуудаг. Уряанхай өөрһэдөө [[Тоба]]нартай холбожо үзэхэ ябадал бии.
Тубашуудай үбгэниинь [[дубо]] аймаг гэжэ үзэдэг ба дубонар одоогой [[Тыва]]да байба. [[Тыва]]гай нютагта эртэ сагта уйгар, хирхис, [[самоедь]], [[кеть]], монгол, европын гаралтай ираншууд байһаниинь тывашуудай бүрилдэхүүндэ холилдон орожо һэн. Тывагай салчак (салжиуд?), монгуш, мингад обогые монгол гаралтай гэдэг. Зарим эрдэмтэд 19-р зуунай үедэ [[Тыва]]да байһан олон үндэһэтэнүүд холилдожо түрэгжэһэн гэжэ бэшэһэн байдаг. Монгол эрдэмтэд тывашуудай олонхинь монгол гаралтай гэжэ үзэдэг.
|