Нүүрһэн уһан: хубилбаринуудай хоорондохи илгаа
Зосоохинь усадхагдаа Зосоохинь нэмэгдээ
Новая страница: «'''Нүүрһэн уһан''' ('''сахарнууд''', сахаридууд) — нэг карбонил бүлэгтэй хэдэн гидроксил бүлэ…» |
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы |
||
1 мүр:
'''Нүүрһэн
Нүүрһэн-уһаниинь бүтэсын болон физиологиин шухала ажа холбогдолтой нэгэдэл болоод түүниин биологиин үүргэнь маша ехэ. Иимэ: 1. Энергиин эхэ булаг болодог ба 1 г нүүрһэн-уһан задархад 4,1 ккал энерги үүдэдэг. 2. Шаардалгатай үедэ хэрэгтэй нөөсэ тэжээлэйн үүргэ гүйсэдхэдэг. 3. [[ДНХ]], [[РНХ]], уургын найрлага, ходоодоной шүүһэн, салсалиг шингэнэй найрлагада орожо бүтэсые бүридүүлдэг.
Нүүрһэн уһанай хүнэй бэедэ үүргэнүүд бүтэсын тулгуури нэгэжэ, энергиин эхэ үүдэбэри, биосинтезэй эхэ бодос юм. ▼
▲Нүүрһэн
Байгаали дээрэ 3-7 шэрхэг С-атом агуулһан нүүрһэн уһанууд ехэ тархана. ▼
Ехэнхи нүүрһэн уһые “оза” түгэсхэлөөрынь танижа болоно. ▼
Хүнһэнэй үнэтэ шанараарынь:
* Шэмэгдэдэг (моносахарид, дисахарид, сардуул ба гликоген)
* Шэмэгдэдэггүй ([[целлюлозо]], гемицеллюлозо, инсулин, пектин)
Моносахаридһаа бусад шэмэгддэг нүүрһэн
Глюкозонь [[хүн]]эй [[махабад]]ай энергиин хэрэгсээе хангажа шуһаар эргэлдэжэ байдаг нүүрһэн
== Биосинтез ==
Мүр 20 ⟶ 22 :
:: <math>\mathsf{C_x(H_2O)_y + xO_2 \rightarrow xCO_2 + yH_2O, \ \Delta H<0}</math>
== Нүүрһэн-уһанай ангилал ==
Юрэнхы томьёо: <math>C_n (H_2 O)_n</math>
* Моносахарид гидролиздо орохогүй энгын нүүрһэн-уһан (глюкозо);
* Дисахаридынь гидролиздо орожо 2 моносахарид үүдхэнэ (сахарозо);
* Олигосахаридынь 4-10 моносахаридтай
* Полисахаридынь 10-һаа дээшэ моносахаридтай
{{1000 үгүүлэл}}
| |||