Компьютер: хубилбаринуудай хоорондохи илгаа
Зосоохинь усадхагдаа Зосоохинь нэмэгдээ
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы |
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы |
||
11 мүр:
10. [[Компьютерэй гар]]<br />
11. [[Компьютерэй хулгана]]]]
[[Файл:Columbia Supercomputer - NASA Advanced Supercomputing Facility.jpg|right|thumb|[[NASA]]-гай Колумби суперкомпьютер]]
'''Сахим тоосолуур''' ({{lang-ru|Электро́нная вычисли́тельная маши́на}}, '''ЭВМ'''), мүн баһа '''компьютер''' ({{mongolUnicode|ᠻᠣᠮᠫᠤᠢᠲᠧᠷ|h}}, {{lang-en|''computer''}}) гэдэгынь нэгэн [[түб процессор]] гү, али хэд хэдэн түб процессорнууд үгэгдэһэн [[компьютерэй заабари|заабари]] дагуу өөрын системын түхөөрэмжэнүүдтэй [[мэдээлэл дамжуулха шугамууд]]аар харилсажа, мэдээлэлые һолилсохо ба болбосоруулан, тэдэгээрэй үйлэ ашаглалгые ударидаха согсо байгууламжа юм.
Мүр 27 ⟶ 28 :
* [[Уоркстейшн]] ({{lang-en|Workstation}})
* [[Мэйнфрэйм]] ({{lang-en|Mainframe computer}})
* [[
* [[Миникомпьютер]] ({{lang-en|Minicomputer}})
* [[Зөөбэриин мэдээлэл хүлээн абагша]] ({{lang-en|Portable data entry terminal}})
* [[Тусхай зорюулалтын компьютер]] ({{lang-en|Embedded computer}})
* [[Суперкомпьютер]] ({{lang-en|Super computer}})
== Компьютерэй хүгжэлэй үе шатанууд ==
Компьютерэй хүгжэлэй үе шата ({{lang-en|computer generation}}) гэдэгынь тоосоолхо сахим техникын хүгжэлэй түүхые элидхэдэг ойлголто юм.
Мүнөөнэй байдалаар компьютерэй хүгжэлэй 4 үе шата үнгэрөөд байна. Үе һолигдохо болгондо компьютерэй обор хэмжээ багадхажа, харин хүсэн шадалынь нэмэгдэжэ байгаа.
=== I үе (1946-1958) — сахим лаампа ===
Энэ үеын компьютернууд нүсэр томо хэмжээтэй, удаан, баһа үндэр үртэгтэй байба. Тэдгээрэй гол түлөөлэгшэнь 1946 ондо [[Преспер Экерт]] (Presper Eckert), [[Джон Мохли]] (John Mauchly) хоёр суглуулһан ENIAC (Electronic Numerical Integrator And Computer) гэһэн анханай электрон тоосоолхо түхөөрэмжэ юм. Энэнь 10-тын тоололой системэдэ ажалладаг компьютер байба. Түүниин сахилгаан хэлхээндэ электрон лаампа (vacuum tube) гэһэн элементые ашаглаһан байгаа. Энэнь агаарыень һоруулжа, вакуумжуулһан шэлэн хорго болоод дотороо электродууд агуулна. Электродууд эсэргүү сэнэглэгдэһэн тохёолдолдо эндэ электроной урасхал үүдэнэ. Энэ урасхалые ударидан [[сахилгаан гүйдэл|гүйдэл]] хүсэдэлэй үдхэгшэ (amplifier) гү, али логик түлхюурэй (switch) горимдо ажаллажа болодог байна. Ү.х. сул сахилгаан дохёое хүлээн абаад үдхэжэ гаргаха, сахилгаан дохёоной урасхалые агшан зуур хааха/нээхэ боломжотой юм. ENIAC компьютер ойролсоогоор 18 мянган электрон лаампа агуулһан байгаа. Тухайн үеын электрон лаампа хүнэй бамбаалай хуруун шэнээ хэмжээтэй байһан тула ENIAC обор хэмжээ маша томо хэмжээтэй болоһонһоо гадна маша ехэ сахилгаан хэрэглэжэ, маша ехэ халадаг байба. Тиимэһээ абарга томо компьютерые хүргэхын тулада мүн абарга томо хүргүүрүүдые ашагладаг байгаа.
ENIAC-ай дараагаар EDVAC (Electronic Discrete Variable Automatic Computer), UNIVAC (UNIVersal Automatic Computer) гэхэ мэтэ электрон лаампа бүхы компьютернууд бүтээгдэһэн бэлэй. Харин ENIAC-һаа илгаатайнь эдэгээр компьютернууд [[Фон Нейманай заршамууд]]ые хэрэгжүүлһэн байгаа (2-тын тоололд ажалладаг, програмаа өөртөө хадгалдаг г.м.).
Энэ үеын компьютернуудай мэдээлэл болбосоруулха хурдан ойролсоогоор 10-20 килохерц.
== Зүүлтэ ==
| |||