Ниигэм: хубилбаринуудай хоорондохи илгаа

Зосоохинь усадхагдаа Зосоохинь нэмэгдээ
Elvonudinium (зүбшэн хэлсэлгэ | Хубита)
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы
Elvonudinium (зүбшэн хэлсэлгэ | Хубита)
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы
7 мүр:
'''Ниигэм''' гэдэгэнь үргэн удхаараа [[хүн|хүмүүнэй]] зохёон байгуулалтатай, шигэ зорилготой харилсаа, үйлэ ажаллагаанай системэ, тэдыгээрэй үр дүндэ бии болоһон үнэтэ зүйлсын нэгэдэл, өөрыгөө байнга нүхэн сэргээжэ байдаг бэе дааһан тогтолсооной ниилбэри юм.
 
Уйтан удхаараа ниигэмынь байнгын нютаг дэбисхэртэй, [[улас түрэ]], [[эдэй засаг|эдэй засагай]]ай бүрин тусгаар тогтонолтой, бэе дааһан соёлтой, ниигэмые бүридүүлэгшэ олон түмэниинь [[сэдьхэл зүй]]н хубида нэгэдэмэл шэнжэтэй байха хүнүүдэй томо ниитэлиг юм.
Мүн ниигэм гэһэн ойлголтые тайлабарилха маша олон хандалигууд байдаг. Тухайлбал [[Германи]]ин социолог Макс Веберэйхигээр ниигэм гэдэг бол бусад хүнүүд болон үйлэдэ ябадалда хандаһан ниигэмэй бүтээгдэхүүн болодог хүнүүдэй харилсан үйлэшэлэл юм.
Т. Парсонс ниигэмые тодорхойлхо доо холбогжо эхилэлэй сэгынь хэм хэмжээ ба үнэтэ зүйлнүүд байдаг хүнүүдэй хоорондын харилсаанай тогтолоо хэмээн үзэжэ [[Карл Маркс]]ынхигаар бол ниигэм гэдэгынь хамтын үйлэ ажаллагаанай ябасада бүрилдэһэн хүнүүдэй хоорондын харилсаанай түүхын ёһоор хүгжэгшэ согсоо юм.
<ref>{{cite book |title=Ниигэмэй тухай мэдэлгэ |last=Д. Буян |first= |authorlink= |coauthors= |year=2006 |publisher= |location= |isbn=9992900490 |page=8 |pages= |url= |accessdate=}}</ref>
15 мүр:
Ниигэмэй гаралга хубисал, хүгжэл, түүниин уг мүн шанар, ерээдүйн түлэб, хандалигые [[философи]], [[түүхэ]], [[социологи]], [[улас түрэ]], [[эрхэ зүй]], [[эдэй засаг]], [[соёл шудалал]], [[антропологи]], [[ёһон зүй]], [[хэлэн шэнжэлэл]] зэрэг ниигэмэй болон хүмүүнлигэй шэнжэлхэ ухаанууд тала бүриһөөнь абажа үзэжэ тайлбарилдаг.
 
”Ниигэм”«Ниигэм» гэһэн ойлголто, түүниин удха, агуулгые элирхылхэ олон талата асуудалые “Монгол«Монгол ниигэм”ниигэм», ”Америкын«Америкын ниигэм”ниигэм», ”Хүнэй«Хүнэй ниигэм”ниигэм», ”Ниигэм«Ниигэм бол хүнүүд”хүнүүд», ”Ниигэмэй«Ниигэмэй бүлэг”бүлэг», ”Ниигэмэй«Ниигэмэй харилсаа”харилсаа», ”Ниигэмэй«Ниигэмэй хүгжэл”хүгжэл», «[[Эргэнэй ниигэм]]» гэхэ мэтэ нэрэ томьёо, ухагдахуунаар тодорхойлон хэлэлсэдэг.
 
== Түүхын шатанууд ==
[[File:BushmenSan.jpg|thumb|Бүдүүлиг ниигэмтэй Африкын зэрлигүүд]]
Хүниин ниигэмынь хоёр үндэһэн шатые дамжан хүгжөө:
* Ниигэм бай боложо, бүрилдэхүүн үмэнэхи үе гү, али хүнүүд байгаалиин уг шэнжээрээ тархай бутархай, ниигэмэй зохёон байгуулалтада ороогүй амидаржа байһан үе
* Ниигэмэй оршон тогтоножо, хүгжэхын үе гү, али хүнүүд ниигэмдэ нэгдэн ниилэмэл ниигэмэй зохёон байгуулалта, хамтын амидаралаар хүгжэһэн үе
Оршон үеын [[ухаанта хүн|оюун ухаанта хүн]] 50 мянгаһаа 40 мянган жэлэй тэртээ гараһанаар ниигэм бүрилдэн бии болохо үндэһэн һуури табиһан болоод тэрэ үеын ниигэмынь хүй нэгэдэлэй обог, аймтын байгуулалда үндэһэлһэн, [[эд хүрэнгэ]], анги дабхараанай илгарал гараагүй, түрэ гараагүй “энгын«[[Анха ниигэм”балар сагай ниигэм]]» байба.
 
== Зүүлтэ ==
"https://bxr.wikipedia.org/wiki/Ниигэм" хуудаһанһаа абтаһан