Энэдхэгэй шажан: хубилбаринуудай хоорондохи илгаа

Зосоохинь усадхагдаа Зосоохинь нэмэгдээ
Elvonudinium (зүбшэн хэлсэлгэ | Хубита)
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы
Elvonudinium (зүбшэн хэлсэлгэ | Хубита)
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы
31 мүр:
Энэдхэгэй шажаниинь маша олон талатай хэдышье, энэдхэгэй шажаные даган баримталагшадай хубаан үзэдэг хэд хэдэн түһэтэй этигэл үнэмшэлнүүд байдаг. Энэ һуури этигэл үнэмшэлнүүдынь абаралаар дамжаһан сэдьхэл һанаа бэеһээ бэедэ шэлжэхэ, сэдьхэл һанаа өөр бэеын бүрхэбшэнд шэлжэхэ һууха байдалһаа сүлөөлэгдэхэ, [[карма|кармын]] болон [[дхарма|дхармын]] хуулинуудые багтаадаг. Амидаралай Энэдхэг хэб маягынь эдэгээр ойлголтонуудай үндэһэн дээрэ бүрилдэдэг.
 
Юртэмсые энэдхэгэй шажанай үүдэнһээ үзэхэнь дахин түрэхэ тойрог, [[сансара|сансарын]] (сэдьхэл һанаа өөр бэеын бүрхэбшэндэ шэлжэхэ — орожл) ойлголто дээрэ үндэһэлэгдэдэг. Сансарын хуулиин дагуу хүн бүритэ бурханлиг дотоодо үнэн буюу сэдьхэл гэгшэ [[атман]] (энэдхэгэй философи дахи юртэмсын оюун һанаанай эхилэл — орожо) байдаг. Тэрээр юртэмсэ дэхи бүхы лэбүхыл зүйлые хамарһан сансрын оюуной эхилэл болохо Брахмантай түһэтэй. Атман боло майагай (санскритһээ оршуулбал «хии үзэгдэл», «далдын хүсэн» гэһэн удхатай) бүхы лэбүхыл оршолон, юртэмсые хүнэй хүртэхые уридшалан тодорхойлогшо хии үзэгдэлэй хүсэндэ захирагдадаг. Хии үзэгдэлдэ абтагдаһан атман сансарын байдалһаа гараха боломжогүйгээр оршон амидархын янза бүриин шатуудые тууладаг. Тэрэ үедэ лэ атман зүн билгынхээ туһаламжатайгаар үнэн мүн шанарые ойлгожо, шухамдаа үхэшэгүй Брахмантай нэгэдэн ниилһэнээр сая абаралда ([[мокша]]) хүрэдэг. Үүгээр атманай дахин түрэлтын тойрогһоо гаража, кармын хуулиһаа сүлөөлэгдэһэные тэмдэглэдэг. [[Йогин]], даяншалал, бисалгал, бурханда мүргэхэ зэрэгынь абаралда хүрэхэ замууд юм.
 
=== Карма болон дхарма ===
53 мүр:
=== Дангина бурхад ===
[[Файл:Kali Statue 01 .jpg|мини|Кали дангина бурханай һүйтгэл тариг уурал хилэн үхэлынхэндэ шэглэгдээгүй: тэрээр шулмаста шэглэгдээ. Энэдхэгэй шажанда түүные [[хүн түрэлхитэн]]ые эбээгшэ — эхэ хэмээн нэрэлдэг]]
[[Шактизм]]ынь [[Бенгали]], [[Ассам]], [[Кашгар]]та үндэр ажа холбогдолоо хадгалһаар байна. Энэ уламжалал бүхы лэбүхыл жэнхэнэ, ёһотой юмые эмэгтэй хүнэй бүтээн согсолуулагша эхилэл болохо Шактида хамааруулдаг. Шактиие хүндэлэн дээдэлхэнь онгоной бэшэрэл шүтэлгээр дүрсэлэгдэдэг; шактизмай янза бүриин түрэлүүдые [[Лакшми]], [[Дурга]], [[Кали]] зэрэг дангина бурхадые шүтэлгээр үзүүлдэг. Оршон үеын энэдхэгэй шажанда Калинь олон тооной бэшрэгһэдтэй. Түүные ехэбшэлэн найман гартай, хүзүүндээ шулмаһын габалаар хэһэн гэнжэтэй, һүйдхэгшын дүрээр харуулдаг. Кали болон Парвати, Шактигиин нэлээд тайбан хубилһан дүрүүдые юрынь Шива бурхантай дүрсэлдэг. Өөр нэгэн дангина бурхан [[Янжима|Сарасвати]] эхин үедээ ведын дангина бурхан байһанаа, дараань энэдхэгэй шажанай бурхадай ехэ сүмэдэ оробо. Ведын эринэй үедэ тэрээр [[гол мүрэн]]эй бурхан гэгдэжэ байһанаа, харин мүнөөдэр [[шэнжэлхэ ухаан]]ай, [[хүгжэм]]эй дангина бурхан боложо, ехэбшэлэн дүрбэн гарынхаа хоёроорынь [[хүгжэмэй зэбсэг]] тогложо буйгаар дүрсэлэгдэхэ болоо.
 
=== Ганеша ===
[[Файл:Ganesh statue, Ahmedabad, Gujarat, India.jpg|мини|[[Ганеша]]нь ехэбшэлэн өөрынхөө амитан болохо харахан дээрэ һууһан, сэсэгэй ваар, [[бадма сэсэг|бадма лянхуа]] сэсэгтэйгээр дүрсэлэгдэдэг. Тэрээр бүхы лэбүхыл [[Энэдхэг]] даяар шүтэгдэдэг, гэхыдээ түүнэй шүтэлгэ [[Мумбай]]да (Бомбей) онсогой ажа холбогдолтой]]
Заан түрэхтэй бурханиинь, магадшье үгы, энэдхэгэй хамагай түгээмэл бурхадай нэгэн болодог. Домогой ехэд дэлгэрһэн хубилбариһаа үзэхэд Ганешын заанай толгойнь түүнэй эсэгэ Шивагай уурал хилэнтэй холбоотой ажа. Шива өөрын эхэнэр Парватиие хаяһанай дараа даяншалалай гоё һайханые эрэн бэдэржэ ябахадаа бурханай хүсээр Ганешые бүтээһэн гэлсэдэг. Хожомынь Шива түүные толгойгүй болгоһониинь Парватиие сүхэрэнгөө барахад хүргэбэ. Шива өөрын тэнэг үйлэдэлээ ойлгоод, Ганешын толгойе аян замынь тааралдаһан анханай амитан болохо заанай толгойгоор һолибо. Ганешые азын бурхан, амидаралай бэрхэшээлые дабан туулахад тусалдаг гэдэгтэ этигэсгээдэг. Түүнэй амитан болохо Вахан харха ямаршье амида, жэжэ амитандашье байдаг, хүсэн шадалай бэлэг тэмдэг ажа һэн.
 
"https://bxr.wikipedia.org/wiki/Энэдхэгэй_шажан" хуудаһанһаа абтаһан