|
#REDIRECT[[0.45735791488550603]]
[[Файл:Gregory XIII.jpg|мини|Григориин литын аба, Ромын папа [[Грегорий XIII]]]]
'''Григориин литэ'''нь [[1582]] ондо [[Ромын папа]] [[Григорий XIII]] [[Юлиин литэ|Юлиин литые]] шэнэшлэн сайжруулжа бии болгоһон [[саг тоолол]] юм. Одоогоор аргын тоолол буюу [[наранай тоолол]] гэдэг утгаараа дэлхэйн ихэнхэ орондо хэрэглэгдэдэг. Мүн '''Шэнэ тоолол''' ({{lang-ru|Новый стиль}}, тобшоор ''N.S.'', ''NS'') гэжэ нэрлэгдэхэнь бии.
Нэгэ жэлые 365 хоногто хубааха бүгөөд 4 жэл тутамда [[үндэр жэл]] хэмээн 366 хоногтой жэлые тоолно. Юрэнхэйдөө 4-т хубаагдадаг жэлүүд үндэр жэл байдаг болобошье 400 жэлдэ 3 удаа 4-т хубаагдадаг жэлые үндэр жэл бэшэ, юрдын жэлээр тоосодог байна.
Өөрөөр хэлбэл жэлэй тоо 400-т хубаагдаг бол үндэр жэл. 400 хубаагдадаггүй болобошье 100-д хубаагдадаг бол үндэр жэл бэшэ. Харин дээрхэ 2-һоо бусад тохёолдолдо оной тоо 4-д хубаагдажа байбал үндэр жэл хэмээн тоосно гэһэн үгэ.
=== Зарим уласай Григориин тоололые мүрдэжэ эхэлһэн хугасаа ===
* [[1582]] оной [[10 һарын 15]] - [[Итали]], [[Испани]], [[Португал]], [[Польш]]
* [[1582]] оной [[12 һарын 20]] - [[Франц]]. Хожом [[Францын хубисхал]]ай дараа хэһэг хугасаанда өөрһэдэй он тоололые хэрэглэжэ байба.
* [[1583]] оной [[1 һарын 1]] - [[Бельги]], [[Нидерланд]]ын нэг хэсэг
* [[1583]]-[[1587]] - [[Германи]], [[Швейцари]], [[Унгар]]ын католик шажантай хотууд
* [[1700]] оной [[3 һарын 1]] - [[Герман]]ай [[протестант шажан]]тай хотууд, [[Дани]]
* [[1752]] оной [[9 һарын 14]] - [[Ехэ Британи]], хожмын [[Америкын Нэгэдэһэн Улас]] зэрэг колониудын хамт
* [[1753]] оной [[3 һарын 1]] - [[Швед]]
* [[1873]] оной[[1 һарын 1]] - [[Япон]]
* [[1918]] оной [[2 һарын 14]] - [[Ород]]
* [[1923]] оной [[3 һарын 1]] - [[Грек]]
== Мүн үзэхэ ==
* [[Үндэр жэл]]
* [[Үндэр секунд]]
* [[Юлиин литэ]]
* [[ISO 8601]] - Он тоололтой хамааралтай стандартууд
[[Категори:Литэ]]
| 