Зосоохинь усадхагдаа Зосоохинь нэмэгдээ
|
|
|
[[Файл:Russian Academy of Sciences SPB.jpg|мини|справа|[[Санкт-Петербург]] хотодо [[Ородой ШэнжэлэхэШэнжэлхэ ухаанай Академи]]ин байшан]]
'''Шэнжэлхэ ухаан''' ('''[[Эрдэм]] ухаан''', ''scientia'' гэһэн [[Латин хэлэн|латин]] үгэнһээ угтай) гэдэг [[шэнжэлэхэшэнжэлхэ ухаанай һудалгаанай арга]] дээрэ тулгуурлаһан мэдэлэгэй согсо, өөрөөр хэлэбэл [[һудалгаа|һудалгаанай]] үрэ дүнгээрэ гараган абаһан, зохёон байгуулалтанда оруулаһан мэдэлэг юм.<ref>[http://dictionary.reference.com/search?q=science "science" defined by various dictionaries at "reference.com"]</ref><ref name="Popper 3">{{Harvard citation|Popper|1959|p=3}}</ref> Шинжлэх ухаан гэдэгт, зарим тохиолдолд хэрэглээний шинжлэх ухааныг (applied science) оруулдаггүй байна.
ШэнжэлэхэШэнжэлхэ ухааные 2 үндэһэн томо бүлэгтэ хубаажа болоно.
* [[Байгаалиин шэнжэлхэ ухаан]] - энэни байгаалиин алишьеһа үзэгдэлые һудаладаг ([[Биологи]] багтана) бүхэ түрэлэй шэнжэлэхэшэнжэлхэ ухаанууд,
* [[Ниигэмэй шэнжэлхэ ухаан]] - энэни [[хүн]] болон [[ниигэм|ниигэмэй]] юмһэ үзэгдэлүүдые һудаладаг шэнжэлэхэшэнжэлхэ ухаанууд юм.
Зарим тохёолдолдо [[тоогой ухаан]]ые 3 дахи бүлэг буюу хиисбэр шэнжэлэхэшэнжэлхэ ухаан (formal science) бологон ялгаха байдаг. Ушэр тоогой ухаан дэээр дуридаһан [[байгаалиин шэнжэлэхэшэнжэлхэ ухаан|байгаалиин]] болон [[ниигэмэй шэнжэлэхэшэнжэлхэ ухаан]]уудын али алинтай түһэтэй болон ялгаатай талуудые агуулаһан байдаг байна.<ref name="Popper 3" /> Хиисбэр шэнжэлэхэшэнжэлхэ ухаанда [[статистика]], [[логика|логикын]] шэнжэлэхэшэнжэлхэ ухаанууд эблүүлнэ. Хиисбэр шэнжэлэхэшэнжэлхэ ухаанда гараһан томоохон ололтууд [[физика]] болон [[биологи]]ин, [[хими]]ин шэнжэлэхэшэнжэлхэ ухаанд мүн томоохон дэбэшэл гарахада нүлөөлэнэ. Хиисбэр шэнжэлэхэшэнжэлхэ ухаан [[таамаглал]], [[онол]], [[физикын хуулинууд]]ай үндэһэ <ref name="Popper 79">{{Harvard citation|Popper|1959|p=79}}</ref> болохо ба улмаар тэдэгээр [[байгаали|байгаалиин]] болон [[ниигэм|ниигэмэй]] алишье үзэгдэлэй мүн шанарые нээхэ, илрүүлэхэ һуури болоно.
[[XVIII зуун|XVIII]]-[[XIX зуун|XIX]]-р зуунһаа үмэнэхэ үедэ шэнжэлэхэшэнжэлхэ ухаанай ухаан бодолгое гансахүү оюун ухаанай һэдэлтэ, дедуктив логикын захирамжаар тодорхойлдог байба.
==Зүүлтэ==
|
